Το κείμενο της επιγραφής, που βρέθηκε στο Βετρέν, δημοσιεύτηκε το 1994 στο BCH και παρουσιάστηκε πάλι στο Pistiros Ι, μπορεί να χρονολογηθεί στην αρχή της βασιλείας του Κερσοβλέπτη, γιου του Κότυος του Α', που δολοφονήθηκε το 359 π.Χ. Οι έμπορίται, στους οποίους αναφέρεται, κατάγονται από τη Μαρώνεια, την Απολλωνία του Πόντου και τη Θάσο και συνδέονται με ιωνική συγγένεια. Η επιγραφή προσδιορίζει ειδικότερα ορισμένες δεσμεύσεις που ανέλαβε ο Θράκας βασιλιάς : σχετική δικαστική αυτονομία στο πλαίσιο αυτής της συγγενείας, μη παραγραφή των χρεών των Θρακών, μη απόσπαση ομήρων, μη εγκατάσταση στρατιωτικών καταυλισμών. Το πρόβλημα που τίθεται αφορά στους αμαξιτούς δρόμους και τις μεταφορές με άμαξες από τη θρακική πεδιάδα προς τη Μαρώνεια, την Απολλωνία και τη Θάσο, δηλαδή προς τον Εύξεινο Πόντο και το Αιγαίο. Για να εκτιμήσουμε καλύτερα τα νέα δεδομένα που προκύπτουν από την επιγραφή, προτείνεται η επανεξέταση της αφήγησης του βιβλίου Ζ' του Ηροδότου, που μνημονεύει το δρομολόγιο του περσικού στρατού : μετά το Δορίσκο, η δεξιά πτέρυγα του Ξέρξη βάδισε κατά μήκος του Έβρου, παρέκαμψε τη Ροδόπη από βορρά και βρήκε την Πίστιρο εκεί όπου μπορούμε να την τοποθετήσουμε σήμερα και όχι στα δυτικά του δέλτα του Νέστου, όπως το υποθέταμε πριν. Τέλος οι Κυστίριοι, που μαρ- τυρούνται μια φορά σε φορολογικό κατάλογο της Αττικής (434/3), μπορούν να ταυτιστούν με τους κατοίκους της Πιστίρου, η οποία θα απολάμβανε ειδικού καθεστώτος ήδη από τον 5ο αιώνα π.Χ.
The epigraphical text found at Vetren, published in the BCH in 1994 and repeated in Pistiros I, can be dated to the beginning of the reign of Cersobleptes, son of Cotys I, who was assassinated in 359 BC. The emporitai it refers to originated in Maroneia, Pontic Apollonia and Thasos. They are related by the Ionian syngeneia. Some commitments of the Thracian king can be detailed: relative judicial autonomy within the context of this kinship, no cancelling of Thracian debts, no taking of hostages, no troop encampments. The problem is raised of the roads practicable for vehicles and goods wagons from the inland Thracian plain to Maroneia, Apollonia, Thasos, Pontus and the Aegean. To take into account the new data provided by the finding of the Vetren inscription, a fresh study is suggested of the historical account in Herodotus Book VII, and a re-examination of the routes taken by the Persian army: having passed by Doriskos, Xerxes' right wing marched up the Evros, encircled the Rhodope mountains from the north and encountered Pistiros in the place where it can now correctly be located, and not where it was thought to be, the west of the Nestos delta. The Cystirioi, mentioned once in an Attic tribute list (434/3) should be identified as the Pistiros people, who could have had a special status from the time of the 5th century.
Le texte épigraphique trouvé à Vetren, publié en 1994 dans le BCH, repris dans Pistiros I, peut être daté du début du règne de Kersobleptès, fils de Cotys I qui fut assassiné en 359 av. J.-C. Les « emporitains » qu'il concerne ont pour origine Maronée, Apollonia du Pont et Thasos. Ils sont rapprochés par la sungeneia ionienne. Certains engagements du roi thrace peuvent être précisés : autonomie judiciaire relative dans le cadre de cette parenté, pas d'effacement des dettes thraces, pas de prise d'otages, pas de troupes au bivouac. Le problème est posé des routes carrossables et des transports par roulage de la plaine intérieure thrace vers Maronée, Apollonia et Thasos, vers le Pont et vers l'Egée. Pour tenir compte de la donnée nouvelle que constitue la trouvaille de l'inscription de Vetren, il est suggéré de reprendre l'analyse du récit historique d'Hérodote, livre VII, en réétudiant le cheminement de l'armée perse : après Doriskos, l'aile droite de Xerxès a remonté l'Hébros, contourné par le Nord le Rhodope et rencontré Pistiros là où on peut maintenant la situer, et non, comme on l'imaginait, à l'Ouest du delta du Nestos. Les Kystirioi enfin, une fois mentionnés dans une liste de tribut attique (434/3), devraient être identifiés avec les gens de Pistiros, qui peut avoir eu un statut spécial dès le Ve siècle.
