Les poteries néolithiques à décor peint « noir sur rouge » en Grèce du Nord : matières premières et production

Résumé El En Fr

Το άρθρο αυτό παρουσιάζει τους σκοπούς και τα κύρια αποτελέσματα ενός διατμηματικού ερευνητικού προγράμματος για τη μελέτη της κεραμικής με διακόσμηση «μελανού επί ερυθρού», ένα χαρακτηριστικό της Νεότερης Νεολιθικής περίοδο (4800/4700 -3900/3800 π.Χ.) στην βόρεια Ελλάδα. Από την μακροσκοπική μελέτη μπορούμε να ξεχωρίσουμε τέσσερις τύπους κεραμικής, που καλύπτουν την ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, την Μέση και την άνω κοιλάδα του Στρυμώνα, την κεντρική Μακεδονία και την δυτική Μακεδονία. Η εκτενέστερη μελέτη του πρώτου τύπου, που τεκμηριώνεται καλύτερα από τους άλλους τρεις, με την συγκριτική μελέτη των χημικών συστατικών των πηλών και των τοπικών χωμάτων, υποδηλώνει την ύπαρξη τουλάχιστον τεσσάρων παραγωγικών χώρων στην ανατολική Μακεδονία. Σε μια περίπτωση, είμαστε σχεδόν βέβαιοι για την χρήση και την εκμετάλλευση ίδιας πηγής πηλού, της οποίας η θέση μένει να εξακριβωθεί.

This article presents the aims and main results of an interdisciplinary research programme devoted to the black-on-red painted pottery characteristic of the end of the Late Neolithic (4800/4700-3900/3800 BC) in north Greece. The macroscopic study makes it possible to distinguish four pottery groups covering east Macedonia and Thrace, the middle and upper valley of the Strymon, central Macedonia and west Macedonia. The more thoroughgoing study of the first group, the best documented of the four, involved a comparison of the chemical compositions of the pottery fabrics with those of the local deposits, and suggests the existence of at least four production sites in west Macedonia. In one case, it is virtually certain that one and the same source of clay was exploited, the precise location of which remains to be determined.

L'article présente les objectifs et les principaux résultats d'un programme de recherches pluridisciplinaires consacré aux poteries à décor peint noir sur rouge, caractéristiques de la fin du Néolithique Récent (4800/4700-3900/3800 av. J.-C.) en Grèce du Nord. L'étude macroscopique permet de distinguer quatre faciès céramiques couvrant, respectivement, la Macédoine orientale et la Thrace, la moyenne et haute vallée de la Struma, la Macédoine centrale et la Macédoine occidentale. L'étude plus approfondie du premier faciès, qui est le mieux documenté des quatre, au moyen d'une comparaison entre les compositions chimiques des pâtes céramiques et celles de sédiments locaux, suggère l'existence d'au moins quatre espaces de productions différents en Macédoine orientale. Dans un cas, l'on est pratiquement certain qu'il y a eu exploitation d'une seule et même source d'argile, dont l'emplacement exact reste à préciser.