Miroirs des Princes – reflets d’élite(s), à propos des Exhortations (Νουθεσίαι) de Nicolas Mavrocordatos

Résumé Fr En El

Les Miroirs des Princes sont des écrits à finalité politique qui cherchent à définir les principes et les méthodes qui régissent le bon gouvernement, dans un régime où le pouvoir est concentré entre les mains d’un seul homme. Les Exhortations de Nicolas Mavrocordatos est un « testament politique » et un manuel d’instruction qui prépare son fils Constantin à lui succéder au trône des Principautés danubiennes.Pour définir l’élite nous avons eu recours à Max Weber selon lequel : « Le statut est un lien de nature extra-économique fondé sur le prestige social (…) il est presque entièrement conditionné aussi bien qu’exprimé par un style de vie particulier ».En nous basant donc sur les analyses de classification statutaire de Max Weber, nous tenterons d’examiner les types de configuration éthico-politique. Il s’agira ainsi d’analyser les qualités qui sont à la fois des marqueurs d’appartenance à l’élite des princes Phanariotes régnants et les prérogatives qui les différencient des boyards autochtones et des Phanariotes de Constantinople.

“Mirrors for Princes” designates a genre of didactic literature intended for the instruction of the rulers, in which political ideas are expressed in the form of advice. The Exhortations of Nicolas Mavrocordatos is a “political legacy” and a manual of instructions intending to prepare his son Constantine for his succession to the throne of the Danubian Principalities.Towards that, we will draw upon Max Weber’s perspective on stratification in order to investigate the virtues and qualities that are both indicative of the ruling elite as well as a privilege differentiating them from the indigenous boyars and the Phanariots of Constantinople.According to Weber, “classes, status groups and parties are phenomena of the distribution of power within a community”, consequently status groups are determined by the distribution of social honor. The groups themselves are not only defined by the social interaction but they are also conditioned by a specific style of life.

Οι Καθρέφτες για πρίγκιπες είναι συμβουλευτικά εγχειρίδια τα οποία θέλουν να καθορίσουν τις αρχές και τις μεθόδους που διέπουν την καλή κυβέρνηση σε ένα καθεστώς στο οποίο η εξουσία είναι συγκεντρωμένη στα χέρια ενός μοναδικού ανθρώπου. Οι Νουθεσίαι του Νικολάου Μαυροκορδάτου είναι μία πολιτική διαθήκη και ένα εγχειρίδιο με το οποίο προετοιμάζει τον γιο του, τον Κωνσταντίνο, να γίνει ηγεμόνας των Παραδουνάβιων Ηγεμονίων.Για τον ορισμό της ελίτ, έχουμε χρησιμοποιήσει το Μαξ Βεμπέρ: η κοινωνική θέση βασίζεται σε εξωοικονομικά φαινόμενα, στο κοινωνικό γόητρο, διαμορφώνεται και εκφράζεται σε ένα ειδικό στυλ ζωής.Βασισμένοι λοιπόν στις αναλύσεις του Βεμπέρ, θα εξετάσουμε τα χαρακτηριστικά που ταυτόχρονα σημαδεύουν την ελίτ των Πριγκίπων Φαναριωτών και τα προνόμοια που τους διαφοροποιούν από τους αυτόχθονες βογιάρους και τους Φαναριώτες της Κωνσταντινούπολης.