Élites intellectuelles françaises, élites intellectuelles grecques et la « question de la langue » en Grèce dans les années 1920 et 1930 : le cas de Louis Roussel

Résumé Fr En El

Louis Roussel a tenu dans l’histoire du néo-hellénisme en France un rôle de pionnier. Son journal, Libre, qui parut régulièrement de décembre 1922 à juillet 1936, nous fournit une vision très riche et très vivante de la vie intellectuelle athénienne dans les années 1920 et 1930.Nous étudierons successivement la représentation des partisans de la langue savante et la représentation des démoticistes dans Libre. Nous conclurons en constatant que Louis Roussel a, sur « la question de la langue » en Grèce, un point de vue philhellène et républicain : la langue doit être la même pour tous (pas de langue réservée à une élite) et c’est donc une seule et même langue qui doit être utilisée dans la vie de tous les jours, à l’école, dans les journaux, dans la littérature et les sciences. Tout le monde a ainsi accès au savoir et la Grèce peut devenir une nation.

Louis Roussel was a pioneer in the history of neo-hellenism in France. His journal, Libre, which was published regularly from December 1922 until July 1936, offered a deep and vivid insight into the intellectual life in Athens during the twenties and thirties.Using Libre, we shall study successively the representation of the partisans of katharevousa and the representation of the demoticists. We shall conclude by establishing that, concerning the “language question” in Greece, Louis Roussel’s viewpoint was both philhellenic and republican: no elite reserved language, the same language must be used by everyone, and it is therefore this one and the same language that is to be used in everyday life, in school, in the newspapers, in literature and in sciences. In this way, everyone will have an equal access to knowledge and Greece may become a nation.

Ο Λουϊ Ρουσσέλ στάθηκε ένας πρωτοπόρος στην ιστορία του φιλελληνισμού στη Γαλλία. Η εφημερίδα του, Libre, η οποία δημοσιεύτηκε τακτικά από το Δεκέμβριο του 1922 ως το Ιούλιο του 1936, μας δίνει μία πολύ πλούσια και ζωντανή εικόνα της αθηναϊκής διανοητικής ζωής στα χρόνια του 20’ και 30’.Μελετώντας το Libre, θα παρουσιάσουμε την εικόνα των οπαδών της καθαρεύουσας και έπειτα την εικόνα των οπαδών της δημοτικής. Θα φτάσουμε στο συμπέρασμα ότι ο Λουϊ Ρουσσέλ σε σχέση με το γλωσσικό ζήτημα είχε ταυτόχρονα τη γνώμη ένος δημοκράτη και ενός φιλέλληνα : η γλώσσα πρέπει να είναι η ίδια για όλους – καμμιά γλώσσα μόνο για μια ελίτ –. Επομένως η γλώσσα πρέπει να είναι η ίδια στην καθημερινή ζωή, στο σχολείο, στις εφημερίδες, στη λογοτεχνία και στις επιστήμες. Έτσι όλοι θα έχουν πρόσβαση στη Γνώση και η Ελλάδα θα γίνει ένα Έθνος.