L’anatomie d’un crime au féminin

Résumé Fr En El

Il est bien connu que dans l’imaginaire collectif le meurtre par empoisonnement est réservé aux femmes. Dans la tradition populaire grecque, le crime féminin – passionnel par excellence – s’associe à une violence archaïque qui renverse l’image de la mère nourricière en projetant des figures contre-nature ou démoniaques. Motivées par la vengeance et surtout la jalousie, les assassines tuent et se vengent en cuisinant souvent pour exprimer dans un contexte patriarcal le profond malaise familial.Or, dans notre ère du fétichisme alimentaire, ce rapport entre manger et tuer se définit comme un processus voluptueux et funèbre qui relie érotisme et gastronomie. Axée sur une approche comparatiste, cette communication propose de réfléchir à la manière dont la fiction, obsédée par les arts de la table, cristallise le mythe hybride et notamment culinaire du crime féminin pour remettre en perspective et éventuellement en cause l’imaginaire du récit.

It is well known that in the collective imagination murder by poisoning is almost exclusively practiced by women. In the Greek popular tradition, the women’s crime –crime mainly motivated by passion– joins the view of an archaic violence that reverses the image of the nursing mother by projecting demonic figures against nature. Motivated by revenge or moreover jealousy, murderesses take revenge by killing and cooking often in order to express a deep discomfort in the patriarchal society.However, in our era of food fetish, this relationship between eating and killing is defined as a voluptuous and funeral process that links eroticism and gastronomy. Focused on a comparative approach, this paper proposes to think how fiction, obsessed with the luxury of eating crystallizes the hybrid culinary myth of women’s crime in order to analyze the perspective of a narrative.

Στις πιο αποτρόπαιες αφηγήσεις της ελληνικής λαϊκής παράδοσης, συχνά ο ρόλος του θύτη συνδέεται μ’ αυτόν της μητέρας-τροφού και η αφήγηση του εγκλήματος περνάει μέσα από την τελετουργία του φαγητού. Εξερευνώντας γνώριμες εκφάνσεις ενός καθαρά «γυναικείου» εγκλήματος (παραλογές «Της κακιάς μάνας», «της κακιάς πεθεράς»), στόχος της ανακοίνωσης είναι να εντοπίσει σε λογοτεχνικές αφηγήσεις της ελληνικής ηθογραφίας (Παπαδιαμάντης, Βιζυηνός) αλλά και σε πραγματικές υποθέσεις φόνων μια ψυχική απόκλιση η οποία αφενός ξεσκεπάζει παθογένειες και μετασχηματισμούς της ελληνικής οικογένειας και αφετέρου αφορά και περιγράφει όψεις του πιο πρωτόγονου γυναικείου εαυτού.