« …Quod Graeci vocant… »

Résumé Fr En El

Écrit dans les années 1460 par l’humaniste italien Bartholomeo Sacchi, dit Platina, le De honesta voluptate s’inscrit dans l’histoire des goûts alimentaires. L’ouvrage mêle intimement cuisine, médecine, littérature et prône la recherche des plaisirs de la table, sous couvert de règles de santé. L’édition utilisée pour cette étude est celle imprimée à Strasbourg chez Jean Knobloch en 1517.Les dix livres du De honesta voluptate mentionnent des termes en grec ce qui, aux yeux d’un helléniste tel que se voulait Platina, devait sans doute ajouter à l’ouvrage une certaine confirmation d’un « humaniste modèle ».L’auteur n’hésite pas à faire référence aux auteurs de l’Antiquité pour alléguer telle ou telle information profitant ainsi du prestige du grec. Le choix des termes grecs utilisés pour décrire les aliments, les modes de cuisson et les préparations culinaires sont ici l’objet d’une réflexion autour des pratiques alimentaires et culinaires dans l’Europe humaniste des xve et xvie siècles.

Written in the 1460s by the Italian humanist Platina, De honesta voluptate fits into the story of the food tastes. The book mixes intimately cooking, medicine, literature quoting Greek terms that should probably add to the book a certain confirmation of a "humanistic model" in the eyes of a Greek scholar as was intended to be Platina. The edition employed here was printed in Strasbourg in 1517.The author mentions the writers of Antiquity to allege or not his informations taking advantage of the prestige of the Greek language. He uses hellenisms, and describes with Greek terms or Greek etymologies the foods.The analysis of the lexical field of food questions us about the nature of the products, the cooking methods and the culinary preparations. Those are here subject of a reflection on the food and culinary practices in the humanistic Europe of the fifteenth and sixteenth centuries.

Το δεκάτομο De honesta voluptate (Ρώμη, 1460) του Ιταλού ουμανιστή Bartholomeo Sacchi Platina συνδέει κουζίνα, ιατρική και λογοτεχνία. Η μεγάλη διάδοση του πρώτου αυτού συγγράμματος γαστρονομίας και υγιεινής (40 λατινικές και αλλόγλωσσες εκδόσεις μεταξύ 1470 και 1514, από τις οποίες εδώ επιλέγεται αυτή του Jean Knobloch (Στρασβούργο, 1517)) οφείλεται στον καινοτόμο χαρακτήρα του. Η γλωσσική ανάλυση των – ιδιόχειρων – ελληνικών όρων των τροφών, κατά το επιδιωκόμενο «ουμανιστικό μοντέλο», μας διαφωτίζει σχετικά με την φύση και την ύπαρξη τους τότε, καθώς και για άγνωστες σήμερα διατροφικές πρακτικές. Επικαλούμενος Έλληνες συγγραφείς, ο επίδοξος ελληνιστής επωφελείται του αρχαιοελληνικού γοήτρου, παραδίδοντας ένα έργο πάνω στις διατροφικές και μαγειρικές πρακτικές στην ουμανιστική Ευρώπη του 15ου και 16ου αι.