Η οικοδομική δραστηριότητα στο Βυζάντιο με το βλέμμα του νομικού Construction activity in Byzantium, from the perspective of a jurist El En

Résumé El En

Ἀναλύονται νομοθετικά κείμενα τῆς πρώιμης καί μέσης βυζαντινῆς περιόδου, κυρίως ἡ διάταξη τοῦ αὐτοκράτορα Ζήνωνα, Νεαρές τοῦ Ἰουστινιανοῦ, ἡ Νεαρά 113 τοῦ Λέοντος ΣΤ΄ καί ὁ 22ος Τίτλος τοῦ Ἐπαρχικοῦ Βιβλίου γιά τούς «ἐργολάβους». Παρουσιάζονται ἀφενός μέν ἡ μέριμνα τῶν αὐτοκρατόρων γιά τήν τήρηση τῆς πολεοδομικῆς εὐταξίας ἀλλά καί πληροφορίες γιά τρόπους παράκαμψης τῆς νομιμότητας, ἀφετέρου δέ οἰ δραστηριότητες καί οἰ εὐθύνες τῶν «ἐργολάβων», δηλαδή τῶν τεχνιτῶν πού ἀναλάμβαναν τήν ἐκτέλεση κάποιου ἔργου. Εἱδικά γιά τή Νεαρά 113 τοῦ Λέοντος, μέ ἀντικείμενο τήν προστασία τῆς ἱδιωτικῆς ζωῆς ἀπό τήν «κατόπτευση» τῶν γειτόνων, ἐκφράζεται ἡ ἄποψη πώς δέν ἀναφέρεται στή διάταξη τοῦ Ζήνωνα ἀλλά στήν ἱδιωτική συλλογή τοῦ Ἀσκαλωνίτη. Τέλος, διατυπώνονται ἀμφιβολίες γιά τήν πλήρη ἐφαρμογή τῆς νομοθεσίας στήν πράξη.

This paper examines legislative texts from the Early and Middle Byzantine periods, mainly a regulation of emperor Zenon, the Novels of Justinian, Novel 113 of Leo VI and the 22th title from the Book of the Eparch (Eparchicon Biblion) regarding contractors («ergolaboi»). This study focuses on the concern of the emperors to keep the urban planning order and also presents information regarding ways that had been devised in order to bypass the law, as well as the activities and responsibilities of «ergolaboi», that is, the technicians who undertook the execution of a work. Especially regarding the Novel 113 of Leo which aims to protect privacy from prying neighbors’ eyes, it is argued that the Novel does not refer to the regulation of Zenon but to the private collection of Julian of Askalon. Finally, doubts are expressed as to the degree to which this legislation was applied in practice.