Guibert of Gembloux’s De destructione monasterii Gemblacensis. Literary legacy and issues of authorship against the backdrop of the “decline” of traditional monasticism

Résumé En Fr Nl

The Benedictine Guibert of Gembloux is mostly known as the last secretary of the renowned Renish visionary Hildegard of Bingen. However, he also left behind a rich literary legacy that sheds light on the world of a traditional monk during the central Middle Ages. One of his works is De destructione monasterii Gemblacensis, preserved in MS 5535-37 of the Manuscripts Department at the Royal Library of Belgium in Brussels. The text sheds light on Guibert’s concept of authorship, in particular of a collection of fourteen letter treatises that follow De destructione in the manuscript. By employing topoi and biblical exempla, Guibert justified his literary ambitions, placing himself within the traditional learnt discourse on authorship. In addition, De destructione offers insight into the debate on the state of traditional coenobitism during a period in which it was encountering increasing competition from other monastic groups. Guibert employed the discourse of decline of traditional monasticism partly as a literary strategy in order to justify his actions.

Le bénédictin Guibert de Gembloux est principalement connu comme dernier secrétaire de la célèbre prophétesse de la Rhénanie, Hildegarde de Bingen. Il a cependant laissé lui-même un riche héritage littéraire éclairant l’univers d’un moine traditionnel pendant le Moyen Âge central. L’un de ses ouvrages est De destructione monasterii Gemblacensis, conservé à la Bibliothèque Royale de Belgique, Cabinet des Manuscrits, sous le no 5535-37. Ce texte élucide la conception qu’avait Guibert de son rôle d’auteur, en particulier d’une collection de quatorze traités épistolaires (qui suivent De destructione dans le manuscrit). Guibert justifiait ses propres ambitions littéraires à l’aide de différents topoi et d’exemples bibliques, s’inscrivant ainsi dans le discours savant et traditionnel sur le statut de l’auteur. Qui plus est, De destructione donne des renseignements sur l’état du monachisme traditionnel, qui à l’époque faisait face à une concurrence croissante d’autres groupes monastiques. Guibert se servait du discours de la crise du cénobitisme, en partie comme stratégie littéraire légitimant ses actions.

De benedictijn Guibertus van Gembloers staat vooral bekend als de laatste secretaris van de befaamde Rijnlandse profetes Hildegard van Bingen. Hij liet echter ook een rijke literaire erfenis na die de leefwereld van een traditionele monnik tijdens de centrale middeleeuwen belicht. Een van zijn werken is De destructione monasterii Gemblacensis, bewaard in hs. 5535-37 in het Handschriftenkabinet van de Koninklijke Bibliotheek van België. Deze tekst geeft inzicht in Guibertus’ visie op auteurschap, in het bijzonder van een collectie van veertien traktaatbrieven die in het handschrift volgen op De destructione. Aan de hand van verschillende topoi en Bijbelse voorbeelden verantwoordde Guibertus zijn eigen literaire ambities en plaatste hij zichzelf binnen het traditionele geleerde discours rond auteurschap. Daarenboven biedt De destructione een bouwsteen in het onderzoek naar de staat van het traditionele kloosterleven in een tijd waarin het zich geconfronteerd zag met toenemende concurrentie van andere monastieke groepen. Guibertus maakte gebruik van het discours van verval van het traditionele cenobitisme, deels als een literaire strategie waarmee hij zijn daden wou verantwoorden.