Une université à Liège ? Regards sur les premières années d’enseignement supérieur en Cité ardente (1811-1835)

Résumé En Fr Nl

While the study of the history of universities has witnessed an international boom recently, the history of the University of Liège remains underexplored, even if several commemorative books have, to some extent, paved the way. This article gives a succinct and up-to-date overview of the first years (1811-1835) of higher education at Liège. Starting with the situation at the end of the French era, it focuses on the decree of 1816, which heralded the foundation of a new university at Liège, and traces its fortunes under William I. It ends with the chaos following the 1830 Revolution and the risks of dissolution until the organic law of September 1835 that assured its survival as a State University.

Alors que l’histoire des universités a connu récemment un réel renouveau historiographique international, celle de l’Université de Liège demeure, à bien des égards, en chantier même si divers ouvrages commémoratifs ont défriché le terrain. Cet article est une contribution synthétique actualisée à l’histoire des premières années d’enseignement supérieur à Liège (1811-1835). Il envisage d’abord la situation durant la période française avant de se pencher sur l’application de l’arrêté de 1816 et sur l’histoire de l’Université d’Etat sous Guillaume Ier. Il conclut sur le grand bouleversement que constitue la Révolution de 1830 et les risques de disparition encourus alors par l’Université de Liège jusqu’à sa pérennisation comme université d’Etat par la loi organique de septembre 1835.

Hoewel er internationaal gesproken de laatste jaren opnieuw een uitgesproken interesse voor universiteitsgeschiedenis waarneembaar is bij historici, blijft de geschiedschrijving van de Luikse universiteit nog grotendeels onontgonnen terrein, ook al werden enkele aanzetten daartoe gegeven in verschillende jaaren jubileumboeken. Dit artikel is een up-to-date overzichtsbijdrage over de geschiedenis van de eerste jaren hoger onderwijs in Luik (1811-1835). Eerst wordt dieper ingegaan op de situatie tijdens de Franse periode, om vervolgens stil te staan bij de toepassing van het besluit van 1816 en bij de geschiedenis van de staatsuniversiteit onder Willem I. Ten slotte worden de gevolgen van de Belgische omwenteling voor de universiteit van Luik bestudeerd, van de heikele jaren van bestaansonzekerheid tot de consolidatie van de instelling als rijksuniversiteit na het organiek besluit van september 1835.