2002
Copyright PERSEE 2003-2023. Works reproduced on the PERSEE website are protected by the general rules of the Code of Intellectual Property. For strictly private, scientific or teaching purposes excluding all commercial use, reproduction and communication to the public of this document is permitted on condition that its origin and copyright are clearly mentionned.
Charles Zaremba, « La disparition d'Ursule : contribution à l'étude des Thrènes de Jan Kochanowski », Revue des Études Slaves, ID : 10.3406/slave.2002.6819
Znikanie urszuli. Jeszcze o Trenach Jana Kochanowskiego. Opierając się na hipotezie o chronologicznej strukturze Trenów Jana Kochanowskiego wysuniętej przed laty przez Stanisława Łempickiego, można śledzić w kolejnych trenach stopniowe znikanie Urszuli z oczu poety — i także w końcu z jego słownictwa. Trudno byłoby na podstawie Trenów namalować obraz Urszuli : najpierw opisy są bardzo dynamiczne («ukłony», «śpiew»), potem dziecko znika z pola widzenia (trumna, pogrzeb), przechodzi ze świata do zaświatów, przy czym jej nieobecność (nieopisy walność) sięga nawet radykalnego nieistnienia (tren X). Elementy wzrokowe odnoszą się już nie do dziecka, tylko do jej ubrania, do grobu. Zniknąwszy zupełnie w trenach XVII i XVIII, w których poeta kaja się przed Bogiem, Urszula pojawia się na nowo w ostatnim trenie, kiedy to Jan już się pogodził z jej śmiercią i wtedy po raz pierwszy podaje kilka szczegółów wzrokowych (lica, włosy) — ale dziecko za to trwa w milczeniu i bezruchu.