Les Muses de Larissa : une nouvelle inscription votive thessalienne d’époque hellénistique sur la fondation d’un sanctuaire

Résumé Fr El En

Cet article est la première édition d’une épigramme votive gravée sur l’une des pièces majeures du Musée diachronique de Larissa, une stèle à relief remployée pour servir de chapiteau à l’époque byzantine où l’on voit neuf Muses faire cortège autour d’une divinité placée dans une grotte qui pourrait être identifiée avec Apollon. L’inscription et le relief sont incomplets et posent quelques difficultés d’interprétation. Nous avançons des hypothèses de reconstitution du texte, complétées par un premier commentaire iconographique, et essayons de replacer cet objet dans son ancien contexte monumental, archéologique, culturel et religieux : une dédicace du peuple aux Piérides semble être liée à la fondation d’un culte des Muses à Larissa par un citoyen riche qui, en échange de sa générosité, espère pouvoir obtenir une prêtrise.

Αυτό το άρθρο αποτελεί την πρώτη δηµοσίευση ενός αφιερωµατικού επιγράµµατος λαξευµένου σε έναν από τους µεγαλύτερους λίθους που εκτίθενται στο ∆ιαχρονικό Μουσείο Λάρισας. Πρόκειται για µια ανάγλυφη στήλη η οποία επαναχρησιµοποιήθηκε ως κιονόκρανο κατά τη Βυζαντινή περίοδο. Απεικονίζονται εννέα Μούσες που περιβάλλουν µια θεϊκή µορφή µέσα σε µια σπηλιά, πιθανώς τον Απόλλωνα. Η επιγραφή και το ανάγλυφο σώζονται αποσπασµατικά και παρουσιάζουν ορισµένες δυσκολίες στην ερµηνεία τους. Σε αυτό το άρθρο, προχωρούµε τις υποθέσεις αποκατάστασης του κειµένου, οι οποίες συµπληρώνονται από ένα πρώτο εικονογραφικό σχόλιο και επιχειρούµε να επανατοποθετήσουµε αυτό το αντικείµενο στο αρχαίο του µνηµειακό, αρχαιολογικό, πολιτισµικό και θρησκευτικό πλαίσιο: το αφιέρωµα του λαού στις Πιερίδες φαίνεται πως συνδέεται µε την εγκαθίδρυση µιας λατρείας των Μουσών στη Λάρισα από έναν πλούσιο πολίτη ο οποίος, σε αντάλλαγµα της γενναιοδωρίας του, ελπίζει πως θα µπορέσει να λάβει το αξίωµα του ιερέα.

This paper is the first publication of a votive epigram inscribed on one of the most important objects stored in the Diachronic Museum of Larissa, a relief stele reused as a capital during the Byzantine era. The sculpture portrays the nine Muses surrounding a divinity placed within a cave, who could be identified with Apollo. The inscription and the relief are incomplete, which causes some difficulties with the interpretation. We present some possible reconstructions of the text, and a preliminary iconographic commentary, attempting to replace this object in its monumental, archaeological, cultural and religious context: a dedication of the people to the Pierids seems to be linked to the foundation of a cult of the Muses in Larissa by a wealthy citizen who, in exchange for his generosity, hopes to obtain a priesthood.