Topographical indications for the site of the hippodrome of  Delphi

Résumé En El Fr

Locating the position of the Delphic hippodrome is a long‑standing question in the archaeology of the site. The suggestions made so far by early modern travellers and contemporary researchers have not yielded results, and thus it is considered to be lost in the alluvial soils of the Chrisso olive groves. In general, our inability to spot ancient Greek hippodromes is due to their lack of monumental structures, as they were situated in any suitable, naturally landscaped space. The site of Gonia, 1 km north of Itea in the southwestern part of the Kirrha plain, matches the information gleaned from the ancient literary sources for this monument, from Pindar to Pausanias, and brings together all the features required for an ancient hippodrome: the elongated space of about 1 km in length would easily fit the racing grounds themselves, its dimensions corresponding to those known from the Olympic racecourse. The flat area is surrounded by natural slopes on three of its four sides, ideal for spectators' stands, where stone seats have been spotted, carved into the bedrock. At the northern end, the grounds appear amphitheatrical; a roughly‑made column drum found there appears similar to that from the Lykaion racecourse, generally identified as the base of a turning‑post. The new find signals a breakthrough in our knowledge of ancient Greek hippodromes, calls for a re‑evaluation of the question of the Archaic stadium at Delphi and its location, and, further, invites consideration regarding the number of participants in equestrian events.

Τοπογραφικές ενδείξεις για τη θέση του ιπποδρόμου των Δελφών. Πρόδρομη ανακοίνωση.Η επισήµανση της θέσης του ιπποδρόµου των Δελφών αποτελεί παλαιότατο αίτηµα της δελφικής αρχαιολογίας. Οι µέχρι σήµερα προτάσεις από περιηγητές και σύγχρονους ερευνητές δεν ικανοποιούσαν, µε αποτέλεσµα να θεωρείται χαµένος µέσα στις επιχώσεις του ελαιώνα του Χρισσού. Γενικά, η αδυναµία επισήµανσης αρχαίων ελληνικών ιπποδρόµων οφείλεται στην µη ύπαρξη µνηµειακών κατασκευών αλλά στην εγκατάστασή τους σε κατάλληλους, φυσικά διαµορφωµένους χώρους. Η θέση Γωνιά, 1 χλµ. βορείως της Ιτέας, στο ΝΔ τµήµα του Κιρραίου πεδίου, ταιριάζει µε τις πληροφορίες των αρχαίων πηγών για το µνηµείο αυτό, από τον Πίνδαρο έως τον Παυσανία, και συγκεντρώνει όλα τα χαρακτηριστικά που απαιτούσε ένας αρχαίος ιππόδροµος: Στον επίπεδο επιµήκη χώρο µήκους περ. 1 χλµ. εντάσσεται άνετα η κονίστρα, µε διαστάσεις αντίστοιχες του ολυµπιακού ιπποδρόµου. Στις τρεις πλευρές του ο χώρος περιβάλλεται από φυσικά πρανή, ιδανικά για την παραµονή των θεατών, σε σηµεία των οποίων επισηµάνθηκαν και σκαλισµένα στο βράχο εδώλια. Στο βόρειο στενό άκρο η θεατροειδής γεωµορφολογία θυµίζει τη σφενδόνη, ενώ πλησίον βρέθηκε και χονδρικά επεξεργασµένος σφόνδυλος, παρόµοιος µε αυτόν του ιπποδρόµου του Λυκαίου, που αποδίδεται στη βάση των καµπτήρων. Το νέο εύρηµα θέτει σε νέα βάση τις γνώσεις µας για τους αρχαίους ελληνικούς ιπποδρόµους, επαναφέρει το ζήτηµα της θέσης του αρχαϊκού σταδίου των Δελφών, καθώς και σκέψεις σχετικά µε τον αριθµό των συµµετεχόντων στους ιππικούς αγώνες.

Indices topographiques pour l’identification du site de l’hippodrome de Delphes : rapport préliminaire.La découverte de l’emplacement de l’hippodrome de Delphes constitue l’un des plus anciens problèmes de l’archéologie delphique. Les propositions qui ont été faites jusqu’à maintenant par les voyageurs et par les chercheurs contemporains n’ont pas été satisfaisantes : elles ont conduit à penser que la piste était enfouie sous les alluvions de l’oliveraie de Chrisso. La recherche des hippodromes grecs antiques a en général été vouée à l’échec en raison de leur absence d’équipement monumental et de leur implantation dans des lieux favorables, naturellement aménagés. Le site de Gônia, à 1 km au Nord d’Itéa, dans la partie sud‑ouest de la plaine de Kirrha, correspond aux informations données sur l’édifice par les sources antiques, de Pindare à Pausanias, et il présente toutes les caractéristiques requises pour un hippodrome antique. Une piste de dimensions comparables à celle de l’hippodrome d’Olympie peut facilement trouver place dans cette bande de terrain d’environ 1 km de long. Sur trois côtés le site est bordé de pentes naturelles, parfaites pour recevoir des spectateurs. On y relève même par endroit des sièges taillés dans la roche. À son extrémité nord, l’aspect théâtral du terrain fait songer à une sphendonè et tout près a été retrouvé un tambour grossièrement équarri, comparable à celui qui, à l’hippodrome du Mont Lycée, a été restitué à la base d’une borne de virage. Cette découverte renouvelle nos connaissances des anciens hippodromes grecs. Elle conduit à reposer la question de l’emplacement du stade archaïque de Delphes et du nombre de participants aux courses hippiques.