Εκχυλίσματα ενηλίκων αρσενικών του δάκου της ελιάς (Diptera: Tephritidae) προσελκύουν παρθένα θηλυκά άτομα Extract of olive fruit fly males (Diptera: Tephritidae) attract virgin females El En

Résumé El En

Τα αποτελέσματα ερευνών που διεξάγονται τις τελευταίες δεκαετίες δείχνουν ότι, σε αντίθεση με άλλα έντομα της οικογένειας Tephritidae, η σεξουαλική επικοινωνία του δάκου της ελιάς, Bactrocera oleae (Rossi), βασίζεται κυρίως στη φερομόνη που απελευθερώνεται από τα ενήλικα θηλυκά. Η παρούσα μελέτη ωστόσο δείχνει ότι και τα ενήλικα αρσενικά του δάκου ελκύουν παρθένα θηλυκά. Σε πειράματα εργαστηρίου, με ολφακτόμετρο, μελετήθηκε η ανταπόκριση θηλυκών του δάκου της ελιάς σε εκχυλίσματα αναπαραγωγικά ώριμων αρσενικών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι εκχυλίσματα των αρσενικών με διχλωρομεθάνιο/μεθανόλη και λιγότερο με διαιθυλαιθέρα, ήταν ιδιαιτέρα ελκυστικά για τα παρθένα θηλυκά κατά τις τελευταίες ώρες της φωτοπεριόδου, οπότε αυτά είναι σεξουαλικά δραστήρια. Η ανταπόκριση των παρθένων θηλυκών στα παραπάνω εκχυλίσματα ήταν αμελητέα όταν αυτά ήταν συζευγμένα. Επιπλέον, παρθένα θηλυκά δεν ανταποκρίνονταν στα παραπάνω εκχυλίσματα τις πρώτες ώρες της φωτοπεριόδου. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι, εκτός από την ύπαρξη της σεξουαλικής φερομόνης των θηλυκών στο δάκο της ελιάς, υπάρχουν οσμηρές ουσίες στα αρσενικά που προσελκύουν παρθένα θηλυκά. Περισσότερη έρευνα απαιτείται για να διευκρινιστεί σε βάθος ο ρόλος των οσμηρών ουσιών των αρσενικών. Τα παραπάνω ευρήματα συμβάλλουν στην πληρέστερη κατανόηση της σεξουαλικής συμπεριφοράς του δάκου της ελιάς και μπορούν να αξιοποιηθούν για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπισή του με φιλικά προς το περιβάλλον μέσα.

Research conducted during the past three decades suggests that in contrast to most other tephritid fruit flies, in which sexual pheromones are produced by males, the olive fruit fly Bactrocera oleae (Rossi) relies for its sexual communication on a pheromone that is produced by females. However, our present study suggests that virgin, mature females are attracted to male odors. In olfactometer assays extracts of male bodies obtained with a two-solvent system of methanol and dichloromethane were highly attractive to virgin females. This was observed during the last two hours of the photophase, when males are sexually active, but not during the first hours of the photophase, or when mated females were tested. Extracts of male bodies obtained with diethyl ether were also attractive to virgin females, albeit not as strongly as the two-solvent extracts. These results strongly indicate that males of the olive fruit fly elicit attraction to virgin females based on olfactory stimuli. The importance of these findings for understanding the sexual behavior of the olive fruit fly is discussed.