Niespieszne formy okrucieństwa. Szymborska przeciw nadziei

Résumé Pl En

Autorka wychodzi od interpretacji odnalezionego po śmierci Szymborskiej wiersza poświęconego doświadczeniu uchodźców. Skupia się na problematyce bezradności, przetrwania, trudnej zależności osób przybywających i przyjmujących, i na kwestii relacji tranzytywnych (przechodnich), które wpędzają ludzi w poczucie bezsilności. Tekst poświęcony jest też charakterystycznej dla poezji Szymborskiej formie „nie wiem”, którą poetka stosuje do refleksji nad cierpieniem innych. Autorka przekonuje, że Szymborska odrzuca mowę patosu na rzecz programowego niezrozumienia, oscylacji między bliskością i dystansem. Jej chwyt polega na ujawnieniu czy wręcz performowaniu dezorientacji, która w akcie pisania staje się formą zaangażowania. Niemożność zrozumienia odmienności – a także zbliżenia się do niej i wyobrażenia jej sobie – wprowadza napięcie, różnicę, która rozbija samą ideę granicy.

I begin by interpreting a poem discovered after Szymborska’s death, dedicated to the refugee experience. In the poem, Szymborska focuses on helplessness, survival, the difficult dependence between those who arrive and those who receive, and the issue of transitive relations that drive people into a sense of powerlessness. I also dedicate attention to the “I don’t know” form, a characteristic of Szymborska’s poetry, which she uses to reflect on the suffering of others. I argue that Szymborska rejects the speech of pathos in favor of programmatic incomprehension, an oscillation between closeness and distance. Her ploy is to reveal or even perform disorientation, which, in the act of writing, becomes a form of engagement. The impossibility of understanding, approaching, or imagining otherness introduces tension, a difference that shatters the very idea of a border.