Personnages féminins et polyphonie

Résumé Fr En He

Yoshe Kalb d’Israel Joshua Singer, Der Sotn in Goray d’Isaac Bashevis Singer, American Pastoral et The Human Stain de Philip Roth : la circulation des voix narratives qui s’opère dans les textes offre la possibilité d’y entrevoir une alternance dialogique de discours qui sans cesse se répondent et s’opposent. Mais il est intéressant de remarquer que, dans ces quatre œuvres, qu’il s’agit ici d’étudier d’un point de vue comparatiste, ce sont les personnages féminins qui semblent au cœur de ce métissage narratif complexe. Femmes dans un monde narratif d’hommes, Malka, Rechele, Merry et Faunia sont des voix qui sont fondamentalement « autres », altérité qui est renforcée par leur personnalité diégétique : folie, explosivité, personnages à la frontière du judaïsme, personnages transgressifs. Ces éléments les amènent à sans cesse prendre en charge le discours qui dérange, à distance. Ces personnages féminins sont eux-mêmes habités par des voix « autres », comme manifestation textuelle de leur « étrangeté » – dont la manifestation la plus frappante est sans doute la prise en charge du discours du dibbouk par Rechele dans Der Sotn in Goray. Les quatre personnages féminins se définissent par leur écart : écart à l’ordre, écart à la vie, écart à la narration (dans la non-concordance entre leur présence diégétique et narrative). Dès lors, on peut se demander : dans le jeu polyphonique au cœur duquel les personnages féminins semblent se mouvoir, sont-ils voix narratives ou voix narrativisées ? Il s’agira de s’interroger sur le potentiel dialogique des personnages féminins dans les œuvres citées, en s’intéressant au lien entre leur présence discursive et leurs corps – qu’elles incarnent profondément dans les romans –, aux stratégies de distanciation qui, dans les textes, révèlent toute leur puissance narrative ; et à leurs rôles éminemment complexes au sein de la narration, comme polarisant, par de nombreux aspects, la dynamique polyphonique.

The circulation of narrative voices in Israel Joshua Singer’s Yoshe Kalb, Isaac Bashevis Singer’s Der Sotn in Goray, Philip Roth’s American Pastoral and The Human Stain produce a range of texts where various types of speech alternate, permanently dialoguing and conflicting with each other. And in this process, which will here be analysed from a comparative point of view, female characters seem to play a major role. As women in a narrative world shaped by men, Malka, Rechele, Merry and Faunia stage voices which appear as radically “other”, embodying a form of otherness increased by their diegetic personalities: madness, explosiveness, marginality within Judaism, transgression. Because of their abnormality, they are fit to assume a disturbing discourse, thus distancing it from the main narrative voice. These female characters are themselves inhabited by voices of “others”, which express their strange(r)ness within the text, as when Rechele becomes a vessel for the speech of the dybbuk in Der Sotn in Goray. The four main female characters are defined by their “offness”: side-lined from the order, from life and from the narrative (because of the discordance between their diegetic and narrative presence). We can therefore address this issue: in this polyphonic game in which female characters are carried along, do they act as narrative or as narratised voices? This paper will address the dialogical potential of the above-mentioned novels by examining the bond between women’s polyphonic presence and their overrepresented bodies, the strategies of distance which participate in the narrative process, and the way female characters’ complex role within the narration polarises its polyphonic flow.

דער אַרטיקל שטעלט זיך פֿאַר ַאַ ציל צו פֿאַרגלײַכן די ראָלע פֿון ווײַבלעכע פּאַרשוינען אינעם שאַפֿן ַאַ דיאַלאָגיש דערציילעריש קול אין פֿיר ראָמאַנען : ישׂראל יהושע זינגערס יאָשע קאַלב, יצחק באַשעװיסעס דער שׂטן אין גאָרַײַ, פֿיליפּ ראָטס אַמעריקאַן פּאַסטאָראַל און דע היומאַן סטיין. פֿאַרשיידענע עטאָסן רופֿן זיך איבער און קאָנפֿראָנטירן זיך, אין ַאַ נאַראַציע וווּ פֿרויען פֿאַרקערפּערן ַאַ דיסידענטישע שטעלונג כּנגד דעם מאַנסבילשן דערציילער. אין ַאַ וועלט וואָס ווערט סימבאָליזירט בעיקר דורך זכרשע פֿאָרשטעלונגען, באַווײַזן זיך מלכּה, רעכעלע, מערי און פֿאַוניע ווי ״אַנדערשדיקע״, סַײַ צוליב זייער אומהיימלעך קול, סַײַ וואָס שײך זייער כאַראַקטער : די משוגענע, אויפֿברויזיקע פּאַרשוינען שטייען אויף דער גרענעץ פֿון ייִדִישקייט אָדער, אין אַלגעמיין ,פֿון געזעלשאַפֿט, און שפּרײַזן איבער זייער סדר.נאָר פֿון די ווײַבלעכע פּאַרשוינען אַליין רעדן אויך אַרויס פֿרעמדע קולות, וואָס אַרבעטן ווי ַאַ סימבאָל פֿון זייער אייגענער פֿרעמדקייט )דער בעסטער בײַשפּיל פֿון אַזַאַ פֿענאָמען איז אָן ספֿק דער דיבוק וואָס, באַהעפֿט זיך צו רעכעלעס קערפּער אין דער שׂטן אין גאָרַײַ, און רעדט דורך איר מויל( .און אויב עפּעס אָדער עמעצער אַנדערש רעדט אַלע מאָל אויפֿן אָרט פֿון די פֿרויען, קען מען זיך לעגיטים פֿרעגן אויב זיי ווירקן ווי ״דערציילערישע״ שטימען אָדער ווי ״דערציילטע״ אָביעקטן פֿון דער נאַראַציע. דער אַרטיקל באַרירט די טעמע פֿון דיאַלאָגיזם פֿון ווײַבלעכער רייד פֿון פֿאַרשיידענע פּערספּעקטיוון : די פֿאַרבינדונג צווישן זייער נאַראַטיוון און גופֿיקן בײַזײַן ; די דיסטאַנץ צווישן דעם פּאַרשוינס שטעלונג און דעם נאַראַטיוון סדר ; זייער קאָמפּלעקסע ראָלע אינעם שאַפֿן פּאָליפֿאָניע אין די ראָמאַנען.