Autorka wyodrębnia wybrane wątki dziejów uwagi oraz ujawnia na tym tle szczególną zależność pomiędzy filozofią a literaturą. Niedokończone przez fenomenologię zadanie opisu świata podejmuje poezja uważna - przy zachowaniu zasad wiary percepcyjnej, ale zarazem ze świadomością ograniczeń języka, spełn...

Wstęp

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

Uwaga jest naturalną modlitwą duszy Nicolas Malebranche Kategoria uwagi Reginald Horace Blyth, historyk japońskiego haiku, w pierwszym zdaniu swojego dwutomowego dzieła podaje dwa elementy, składające się wedle niego na historię ludzkiego ducha: „The history of mankind, as a history of the human spi...

I. Henri Bergson – uwaga jako „zapowiedź ducha”

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

Henri Bergson nie był w przyjętym tu rozumieniu filozofem uważnym, a Bergsonowska intuicja – wbrew temu, co mogłoby się początkowo nasuwać – nie jest rodzajem uwagi. Na pewno nie stanowi w rozumieniu jednej z definicji Maurice’a Merleau-Ponty’ego „aktywnej konstytucji nowego przedmiotu, która uwyraź...

II. Edmund Husserl – „początek nauki o uwadze”

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

Wraz z oficjalnym początkiem metody fenomenologicznej w filozofii wątek uwagi – dotyczący w równej mierze wyróżnionej przez Bergsona „uwagi wobec życia”, jak i tej, która „zapowiada ducha”, ale funkcjonujący już poza tamtym podziałem – rozwija się i umacnia. Pierwotne otoczenie uwagi – ów potoczny g...

III. Martin Heidegger – uwaga i bycie

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

Filozoficzna refleksja nad istotą poezji pojawi się – obok poprowadzonych od Husserla, ale przesuniętych na zupełnie inny tor badań fenomenologicznych – w myśli Martina Heideggera. Otóż „poezja jest dosłownym ustanawianiem bytu”. Bowiem: „Mowa to domostwo bycia. Pod jego strzechą mieszka człowiek. S...

IV. Maurice Merleau-Ponty – filozofia uwagi

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

Maurice Merleau-Ponty także traktuje pojęcie „uwagi” tylko jako pomocnicze. „Uwaga” nie znalazłaby się w spisie kluczowych dla jego dzieła słów, obok „ciała własnego” i „zachowań percepcyjnych”. Merleau-Ponty nie opracował też spójnej teorii uwagi. Podał, co prawda, parę jej definicji i próbował okr...

I. Brytyjski romantyzm i haiku

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

1. William Wordsworth – matter-of-factness Nowoczesna poezja zaczęła się w czasach, kiedy jeden z największych poetów romantyzmu – William Wordsworth – mógł odnieść sukces, opisując bezpośrednio własne doświadczenia. Po raz pierwszy pojawiły się wtedy w poezji w takiej formie niezapośredniczone opis...

II. Polska poezja uważna

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

1. Czesław Miłosz – chwile uwagi Jeśli przyjmiemy za Blythem, że „historia ludzkości, jako historia ludzkiego ducha, może być ujęta jako złożona z dwóch elementów : ucieczki z tego świata do innego, oraz powrotu”, i zechcemy prześledzić historię owego powrotu w poezji polskiej xx wieku, to zacząć po...

III. Amerykańska poezja uważna

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

1. Walt Whitman – poeta rzeczywistości W 1855 roku, kiedy w historii polskiej literatury wraz ze śmiercią Mickiewicza kończył się oficjalnie romantyzm, a Norwid powrócił już z wyprawy do Ameryki, na Brooklynie ukazało się pierwsze wydanie Leaves of Grass Walta Whitmana. Po raz pierwszy poezja ameryk...

IV. Bieguny uwagi – heteronimy Fernanda Pessoi

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

1. Bernardo Soares – tęsknota za uważnością Na stronach tej książki rozpatrzone zostały rozmaite przypadki filozoficznej i poetyckiej uważności. Zgodnie z zapowiedzią ze wstępu należy je traktować jako przegląd magicznych często – bo podejmowanych ponad zasadą zerwanego kontraktu – sposobów trafiani...

Zakończenie

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

Fenomenologiczny projekt powrotu do rzeczy samych – zarówno w wersji Husserla, jak i Merleau-Ponty’ego – łatwo uznać za nieudany. Niedokończone zadanie fenomenologii może być jednak – jak próbowałam tu pokazać – wypełniane na innym gruncie. Dzięki możliwości połączenia opisu rzeczy z wypowiadanym sw...

Bibliografia

Bibliographies

Zofia Król (2013)

Bibliographies

Bibliografia podmiotowa Część pierwsza. Kategoria uwagi w filozofii i. Henri Bergson – uwaga jako „zapowiedź ducha” Bergson H., Energia duchowa, tłum. K. Skorulski, P. Kostyło, Wydawnictwo ifis pan, Warszawa 2004. Bergson H., Materia i pamięć Esej o stosunku ciała do ducha, tłum. R.J. Weksler-Waszki...

Indeks nazwisk

Livres et chapitres d'ouvrages

Zofia Król (2013)

Livres et chapitres d'ouvrages

Abrams Meyer Howard 24, 120–122, 124–130, 133–134, 136–137, 151, 235, 245Allan Zygmunt 26Allen Donald 141, 237Altieri Charles 252Auden Wystan Hugh 229, 276–277Augustyn, św. 14, 62, 73Auster Paul 248, 250Bacon Francis 131Balzac Honoré de 69, 104Baran Bogdan 23, 55Barańczak Stanisław 166, 170, 199, 20...