Le préambule de l'édit de Tiberius Julius Alexander, témoin des étapes de son élaboration

Résumé El Fr

Το προοίμιο του διατάγματος του Τιβερίου Ιουλίου Αλεξάνδρου, γραμμένο στους πεσσούς του ναού της Ίβιδος στην όαση του El Khargeh, είναι μοναδικό για πολλούς λόγους : για το μήκος, την πολυπλοκότητα και την ακρίβεια του ιδεολογικού του πλαισίου, σύμφωνα με το οποίο ο αυτοκράτωρ και ο διοικητής συμπράττουν στη διακυβέρνηση της Αιγύπτου, αλλά και για τη δυσκολία να ενταχθεί το ίδιο και το πρόγραμμα του στην πολυτάραχη χρονολογία των αρχών του έτους 68. Η μελέτη της διπλωματικής του μορφής αποδεικνύει ότι πρόκειται για ένα διάταγμα που είχε προετοιμαστεί από καιρό, μια και το κύριο έργο (της προετοιμασίας) είχε περιέλθει από το Νέρωνα στο διοικητή της επαρχίας αυτής που ο αυτοκράτωρ σκόπευε να επισκεφθεί, και το οποίο εκδόθηκε στις 6 Ιουλίου του 68 εν αγνοία των γεγονότων που είχαν συμβεί στη Ρώμη. Αμέσως μετά την ανακοίνωση και την επιβεβαίωση του θανάτου του Νέρωνα και της ανακήρυξης του Γάλβα, το κείμενο του διατάγματος και του προοιμίου αναθεωρήθηκε βιαστικά, για να προσαρμοστεί στο πρόγραμμα του νέου καθεστώτος. Πρέπει, επομένως, να θεωρήσουμε αυτό το «διάταγμα επανόρθωσης ^ς Αλεξανδρείας και της Αιγύπτου », που ακολουθεί τα πρότυπα των φιλανθρωπικών ελληνιστικών διαταγμάτων, ως έργο του Νέρωνα. Σε παράρτημα μελετάται η χρήση των εκφράσων πρόνοιαν ποιεΐσθαι, φροντίς, φροντίζειν και προγράφειν στη γλώσσα των διπλωματικών εγγράφων.

Le préambule de l'édit de Tiberius Julius Alexander inscrit sur les piliers du temple d'Hibis de l'oasis d'El Khargeh est exceptionnel à plus d'un titre : par sa longueur, par la complexité et la précision de son cadre idéologique associant empereur et gouverneur dans le gouvernement de l'Egypte, mais aussi par la difficulté qu'il y a à l'insérer, lui et son projet, dans la chronologie heurtée du début de l'année 68. L'examen de la forme diplomatique démontre qu'il s'agit d'un édit préparé de longue date, la tâche essentielle dévolue par Néron au gouverneur de cette province qu'il devait visiter, et qui a été promulgué le 6 juillet 68 dans l'ignorance des événements romains. Sitôt annoncées et confirmées les nouvelles de la mort de Néron et de l'accession de Galba, le texte de l'édit et du préambule a été repris à la hâte pour l'adapter au programme du nouveau régime. Il faut donc considérer cet «édit de restauration d'Alexandrie et de l'Egypte» dans le droit fil des ordonnances philanthropiques hellénistiques, comme un édit néronien. En appendice, sont étudiés les usages dans la langue de chancellerie de πρόνοιαν ποιεΐσθαι, φροντίς, φροντίζειν et προγράφειν.