Το πήλινο αγαλματίδιο του Μουσείου Βόλου, με αριθμό ευρετηρίου Μ 2004, που βρέθηκε στις αρχές του αιώνα στις ανασκαφές του Α. Σ. Αρβανιτόπουλου κοντά στο τείχος της Δημητριάδος, είναι μια ελληνιστική ταναγραία απολύτως κοινή ως προς τον εικονογραφικό της τύπο. Τα τεχνικά χαρακτηριστικά του, ωστόσο, του προσδίδουν ένα εξαιρετικό ενδιαφέρον : επιτρέπουν να το ταυτίσουμε με ειδώλιο-αρχέτυπο, δηλαδή ένα αντικείμενο κατασκευασμένο σε καλούπι ειδικά για να χρησιμεύσει στην παραγωγή νέων μητρών. Η περιφερική ταινία που το περιβάλλει θα πρέπει να διευκόλυνε το χώρισμα μεταξύ του πρόσθιου και του οπίσθιου τμήματος των δευτερογενών μητρών που επρόκειτο να κατασκευαστούν. To αντικείμενο αυτό, προοριζόμενο για ένα εργαστήριο που δεν παρήγε ακόμη το συγκεκριμένο τύπο, δίνει επομένως στοιχεία για έναν ιδιαίτερο τρόπο διάδοσης στον τομέα της κοροπλαστικής βιοτεχνίας. Παράλληλα με την εμπορευματοποίηση των καθαυτό προϊόντων, δηλαδή των ειδωλίων (που οποιοσδήποτε κεραμοπλάστης μπορούσε να αναπαράγει από δευτερογενή εκμάγευση) και των εργαλείων παραγωγής, δηλαδή των μήτρων, λειτουργούσε ένα σύστημα διάδοσης μέσω αντικειμένων με διττό χαρακτήρα : τα αντικείμενα αυτά δεν ήταν ούτε απλά προϊόντα, ούτε εργαλεία παραγωγής, αλλά προϊόντα τροποποιημένα για την κατασκευή νέων εργαλείων παραγωγής. Η δευτερογενής εκμάγευση αναδεικνύεται επομένως σε μια πραγματική εμπορική πρακτική. Επιπλέον, το ειδώλιο του Βόλου και τα σπάνια παράλληλα που μπορούν να συγκεντρωθούν βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση ορισμένων τεχνικών της παραγωγής διμερών μητρών από θετικό αντικείμενο.
The terracotta, Volos Museum inv. M 2004, found at the beginning of the century in the excavations of A. S. Arvanitopoulos on the edge of the ramparts at Demetrias, is a Hellenistic Tanagra figurine and is quite commonplace from an iconographie point of view. It does, however, have a special interest because of its technical characteristics, which identify it as a figurine patrix, in other words a moulded object especially fabricated to serve in the making of new moulds. The peripheral band around it would have facilitated the demarcation between the front and rear sections of the derivative moulds which were to be fabricated. The figurine, destined for a workshop that was no longer producing this type, illustrates a particular form of diffusion encountered in the field of coro- plasty: alongside the commercialisation of the products themselves (the figurines, which any ceramic craftsman could subsequently reproduce by the use of derivative moulds) and the tools for producing them (the bivalve moulds), there was a parallel diffusion of objects of ambiguous status, being themselves neither an end product nor a tool of production, but a product designed to fabricate new tools of production. Derivative moulding is thus established as belonging to actual commercial practice. Moreover, the Volos figurine and the rare comparable examples that it has been possible to discover enable a better understanding of the technical aspects of taking a two-part mould impression from a positive or patrix mould.
La statuette de terre cuite du Musée de Volos, inv. M 2004, recueillie au début du siècle dans les fouilles de A. S. Arvanitopoulos aux abords du rempart de Démétrias, est une tanagréenne hellénistique tout à fait banale du point de vue iconographique. Ses caractéristiques techniques lui confèrent cependant un intérêt exceptionnel : elles permettent en effet de l'identifier comme une figurine- patrice, c'est-à-dire un objet moulé spécialement pour servir à la réalisation de nouveaux moules. Le bandeau périphérique qui l'entoure devait faciliter la délimitation entre les valves d'avers et de revers des surmoules à fabriquer. Cet objet, destiné à l'atelier qui ne produisait pas encore ce type, illustre donc une forme particulière de diffusion dans l'artisanat de la coroplathie. À côté de la commercialisation des produits eux- mêmes, les figurines (que n'importe quel artisan céramiste pouvait d'ailleurs reproduire ensuite par surmoulage), et des outils de production : les moules, existait donc une diffusion par le biais d'objets à statut ambigu : ni produit, ni outil de production, mais produit modifié pour fabriquer de nouveaux outils de production. Le surmoulage est ainsi institué en véritable pratique commerciale. Par ailleurs, la figurine de Volos et les rares documents comparables que l'on a pu réunir permettent de mieux comprendre certains aspects techniques de la prise d'une empreinte bivalve sur un positif.
