Le marbre en Bulgarie à la période byzantine : l’apport de l’étude des sculptures architecturales de Sozopol

Résumé El En Fr

Το μάρμαρο στη Βουλγαρία κατά τη βυζαντινή περίοδο : η συμβολή της μελέτης των αρχιτεκτονικών γλυπτών της Σωζόπολης Το άρθρο παρουσιάζει τα κύρια συμπεράσματα των εργασιών του Μαΐου του 2011 στα πλαίσια του προγράμματος για τη βυζαντινή αρχιτεκτονική γλυπτική της δυτικής ακτής της Μαύρης Θάλασσας. Το πρώτο μέρος είναι αφιερωμένο στην περιγραφή των αρχιτεκτονικών συνόλων από όπου προέρχονται τα γλυπτά, από τα οποία ελήφθησαν δείγματα μαρμάρου. Το δεύτερο μέρος πραγματεύεται τα ειδικά χαρακτηριστικά των μαρμάρων που υπέστησαν αρχαιομετρική ανάλυση : αναλύθηκε η σύσταση είκοσι δειγμάτων μαρμάρου, που ελήφθησαν από γλυπτά που προέρχονται κυρίως από τη Σωζόπολη αλλά και από το Obzor και την Pomorie, ώστε να γίνει γνωστή η προέλευσή τους. Οι διάφορες μέθοδοι ανάλυσης έδειξαν ότι τα περισσότερα δείγματα προέρχονταν από την Προκόννησο. Εντούτοις, τέσσερα από τα είκοσι δείγματα παρουσιάζουν διαφορετική πετρολογική και χημική σύσταση από εκείνη των μαρμάρων της Προκοννήσου : δύο δείγματα είναι από πεντελικό μάρμαρο, ένα άλλο από θασιακό και το τελευταίο είναι πιθανότατα από εντόπιο μάρμαρο.

Byzantine sculptures from Sozopol : presentation and analysis of their marbles This article presents the most important results from the campaign realised in May 2011 on Byzantine architectural sculptures of the West Black Sea Coast. The first part of this study concerns the presentation of the architectural setting from which samples of the sculptures were taken. The second part of this research concerns the specific characteristics of the analysed marbles : twenty samples from marble sculptures (mainly from Sozopol but also from Obzor and Pomorie) have been investigated in order to determine the provenance of the marbles used. For this reason, a combination of different analytical methods were applied. It turns out that the majority of the marbles investigated are of Prokonnesian origin ; four samples out of twenty do not correspond with the mineralogical and chemical features of Prokonnesian marbles. They are determined to have come from Pentelicon, from Thasos and one is most probably of local origin.

Cet article fournit les principaux résultats de la mission effectuée en mai 2011 dans le cadre du projet concernant la sculpture architecturale byzantine de la côte occidentale de la mer Noire. La première partie présente et décrit les ensembles architecturaux d’où proviennent les sculptures sur lesquelles ont été prélevés des échantillons de marbre. La seconde partie a trait aux caractéristiques spécifiques des marbres analysés : vingt échantillons de marbre prélevés sur des sculptures provenant surtout de Sozopol, mais aussi d’Obzor et de Pomorie, ont été analysés afin de connaître leur provenance. Les différentes méthodes d’analyses ont montré que la majorité des échantillons étaient issus de l’île de Proconnèse. Néanmoins, quatre des vingt échantillons présentent une composition minéralogique et chimique différente de celle des marbres de Proconnèse : deux sont en marbre pentélique, un autre en marbre de Thasos et le dernier est très probablement en marbre local.