Le sang de Mérovée. “Préhistoire” de la dynastie et du royaume mérovingiens

Résumé En Fr Nl

Merovech’s Blood. «Prehistory » of the Merovingian Dynasty and Kingdom When they deal with the origins of the Merovingian dynasty and the establishment of their kingdom, modern historians have primarily based themselves on the “ Histories” of Gregory of Tours, though he wrote more than one century after the events and had a very uneven knowledge of said history. Reviewing all available evidence, this paper places particular emphasis on the value of two royal genealogies : Much neglected by historians, they allow us to draw up a new pedigree of Childeric’s ancestors, which seems much more satisfactory than the existing ones. Together with other data, these genealogies speak in favour of the birth of a “ Salian” or “ pre-Merovingian” regnum under the control of the Frank Chlodio in the late 420s or early 430s, with the support of laeti communities already settled in the civitates of Tongeren, Cambrai and Tournai. It is plausible that this kingdom, which Childeric was to inherit, was not the ineluctable consequence of a progressive occupation of these lands by Frankish populations coming from Toxandria or from across the Rhine, but the outcome of a seizure of power by barbarian soldiers in a dying Empire.

Pour décrire l’avènement de la dynastie et du royaume mérovingiens, les historiens se sont avant tout fondés sur les «Histoires » de Grégoire de Tours, qui écrivait plus d’un siècle après les faits et n’en avait qu’une connaissance parcellaire. Réexaminant l’ensemble des témoignages disponibles, la présente étude insiste tout particulièrement sur la valeur de deux généalogies royales : négligées par les historiens, elles permettent d’établir un arbre généalogique inédit des ascendants de Childéric, beaucoup plus satisfaisant que ceux proposés jusqu’à présent. Jointes à d’autres, ces données plaident en faveur de l’émergence, sans doute aux environs de 430, d’un regnum «salien » ou « pré-mérovingien » sous l’égide de Chlodio, rendue possible par la mobilisation des lètes majoritairement francs installés dans les cités des Tongres, des Cambrésiens et des Tournaisiens. Ce royaume dont allait hériter Childéric ne serait pas né d’une occupation progressive de ces régions par des populations franques venues de Toxandrie ou d’outre Rhin, mais d’une prise de pouvoir par les soldats d’origine barbare d’un Empire alors en plein déliquescence.

Merovechs bloed. “ Prehistorie” van de Merovingische dynastie en het Merovingische rijk Om de komst van de Merovingische dynastie en het Merovingische rijk te beschrijven hebben historici zich gebaseerd op de kroniek van Gregorius van Tours, ofschoon hij deze meer dan één eeuw na de feiten schreef en slechts een partiële kennis van de feiten had. Deze studie onderzoekt opnieuw het geheel van de beschikbare getuigenissen en legt in het bijzonder de nadruk op de waarde van twee koninklijke stambomen. Hoewel ze door historici zijn verwaarloosd, stellen zij ons in staat om een nieuwe stamboom te tekenen van Childeriks ascendenten die veel vollediger is dan vorige versies. Als die gegevens met andere verenigd worden, pleiten ze voor het verschijnen – waarschijnlijk rond het jaar 430 – van een “ Salisch” of “ pre-Merovingisch” regnum onder leiding van Chlodios. Dit werd mogelijk gemaakt door de mobilisatie van de – voor het merendeel Frankische – laeti die gevestigd waren in Noord-Gallië. Dit door Childerik te erven rijk zou dus niet ontstaan zijn uit een progressieve bezetting van deze streken door Frankische bevolkingsgroepen uit Toxandrië of van over de Rijn, maar vloeide voort uit een machtsovername door barbaarse soldaten in een stervend Romeins Rijk.