L’aristocratie belge et l’orangisme (1815-1850)

Résumé En Fr Nl

The Belgian Nobility and the Orangism (1815-1830). When William i of Orange-Nassau became King of the Netherlands (1814-1815) he was fully aware of the influence of the rich, landowning aristocracy in the southern part of the Netherlands. He tried hard to have this group on his side. A minority was heavily opposed to the King’s politics in favour of a more secular society. After a while the majority appreciated that William i privileged them at his court and gave them considerable influence in the political and administrative elite. Whereas noble opponents joined the revolution of 1830, loyalists remained faithful to the King and became members of the counter-revolutionary orangist movement. Some only sympathized, but others were very active members, leaders of brigades or belonged to the core of the movement. Mid 1839 the Treaty of the 24 Articles was signed by Belgium and the Netherlands. A number of orangist aristocrats then left the movement, others persisted and waited until the end of the 1840s, when the political movement was neutralized and only a nostalgic cult in remembrance of the lost kingdom survived in some aristocratic families.

Lors de la naissance du Royaume des Pays Bas (1814-1815), le Roi Guillaume ier est bien conscient que l’aristocratie sudiste occupe encore une place éminente dans la société. Acquérir le soutien de ces aristocrates est donc important. Une minorité veut surtout que l’Ancien Régime soit rétabli et que la religion catholique domine la société et est donc opposée à la politique laïcisante du Roi. Mais la majorité apprécie après un certain temps que les anciennes familles nobles du Sud soient nommées à la cour et que l’aristocratie reste dominante dans l’élite politique et administrative. Si les opposants du régime ne se montrent pas hostiles à la révolution belge, les aristocrates loyalistes continuent à soutenir le Roi après 1830 et deviennent membres du mouvement contre-révolutionnaire orangiste. Des sympathisants, des adhérents, des militants, des activistes, et d’autres figures de proue d’origine aristocratique : nous les rencontrons tous dans le mouvement orangiste. Une partie de cette aristocratie orangiste attend la ratification du Traité des XXIV Articles (en 1839) pour abandonner la lutte. Des orangistes purs et durs attendent la seconde moitié des années 1840 pour franchir le pas. L’orangisme politique s’éteint alors et se transforme parmi certaines familles en un culte nostalgique lié au souvenir du royaume perdu des Pays Bas.

De Belgische adel en het orangisme (1815-1850). Ook in de Zuidelijke Nederlanden trachtte Willem i voor een draagvlak te zorgen voor het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, waarvan hij in 1815 koning werd. De gefortuneerde adel was in die periode nog een belangrijke sociale groep die hij zeker aan zijn zijde wilde hebben. Een minderheid stemde niet in met zijn godsdiensten kerkpolitiek die de rol van de overheid versterkte, maar na verloop van tijd waardeerde een meerderheid dat hij de adel opnam in zijn hofkringen en hij hem tal van hoge bestuurlijke en politieke functies bezorgde. Daar waar de tegenstanders van zijn bewind in 1830-1831 de Belgische revolutionairen opzoeken, daar blijft de meerderheid de koning trouw en wordt een onderdeel van de orangistische tegenbeweging. Sympathisanten, aanhangers, militanten, activisten, leiders van vrijwilligerscorpsen en andere centrale figuren : we vinden al deze categorieën terug in deze adellijke kringen. Zoals de andere leden van de beweging haakt een groep aristocraten ook af als het Verdrag van de 24 Artikelen in 1839 aanvaard wordt door België en Nederland. De onverzettelijken wachten tot de politieke beweging op het einde van de jaren 1840 wordt opgedoekt, terwijl bij nog anderen een heimweecultus naar het verloren koninkrijk nog enige tijd zal verder leven.