Les grandes résidences urbaines en Europe (1500-1830). État de la question et nouvelles perspectives

Résumé En Fr Nl

Large Urban Residences in Europe (1500-1830). Status Quaestionis and New Perspectives. Although they fascinate the public, palaces and mansions of the early modern period have attracted unequal interest in research. This attention has mainly crystallized around two directions, two fields of research, urban history and architectural history, which had for long little dialogue on this topic. At the same time, the history of the elites, which gained momentum in the 1960s, made it possible to position elite habitat in its global environment. Over the last two decades, remarkable advances have been made in the design and construction of large urban residences, their location in the city, residential uses, as well as the mental representations and social practices to which they gave rise. In this respect, France, Great Britain and Italy are at the forefront of research. In Belgium, too few global studies were undertaken, despite notable advances in the history of architecture, urban space and lifestyles of noble elites. The present collection of articles deals with recent research, including in Belgium, in a multidisciplinary and European framework.

Bien qu’ils fascinent le public, les palais et les hôtels particuliers de la période moderne ont suscité un intérêt inégal dans la recherche. Cet intérêt s’est principalement cristallisé autour de deux axes, deux champs de recherche, l’histoire urbaine et l’histoire de l’architecture, qui ont pendant longtemps peu dialogué sur cette thématique. Parallèlement, l’histoire des élites, qui a connu un regain dans les années 1960, a permis de replacer l’habitat élitaire dans l’environnement global de ses occupants. Ces vingt dernières années, on a pu noter des avancées remarquables au sujet de la conception et de la construction des grandes résidences urbaines, de leur implantation dans la ville, des usages résidentiels, ainsi que des représentations mentales et pratiques sociales auxquelles elles ont donné lieu. À cet égard, la France, la Grande-Bretagne et l’Italie se situent à l’avant-scène de la recherche. En Belgique, il existe encore peu d’études globales, malgré des avancées notables en histoire de l’architecture, de l’espace urbain et de modes de vie des élites nobles. Le présent recueil d’articles se veut un reflet des recherches récentes, y compris en Belgique, dans un cadre pluridisciplinaire et européen.

Grote stedelijke verblijven in Europa (1500-1830). Status quaestionis en nieuwe perspectieven. Hoewel paleizen en voorname herenhuizen uit de vroegmoderne tijd het grote publiek weten te boeien, konden ze vorsers vooralsnog slechts op een zeer ongelijke manier interesseren. Het onderzoek kreeg daarbij voornamelijk gestalte binnen de stads-en de architectuurgeschiedenis ; twee domeinen die echter lange tijd doof en blind voor elkaar zijn geweest. Daarnaast heeft de geschiedenis van de elites, die tijdens de jaren ‘ 60 een heropleving heeft gekend, toegelaten de habitat van de betrokken personen beter te situeren in de globale omgeving van die elites. De voorbije twintig jaar hebben we verder heel wat bijgeleerd over het ontwerpen en bouwen van grote stedelijke verblijven, over hun ligging in de stad, over typische gebruiken en sociale praktijken in die residenties, alsook over het mentale beeld dat ze hebben gecreëerd. Dienaangaande kunnen Frankrijk, Engeland en Italië gerust koplopers worden genoemd. In België bestaan daarentegen nog maar weinig globale studies, hoewel er opmerkelijke vooruitgang werd geboekt met betrekking tot de architectuurgeschiedenis, de studie van de stedelijke ruimte en de studie van de leefgewoonten van aristocratische elites. Deze bundel wilt een weerspiegeling zijn van recente ontwikkelingen in het domein, België incluis, in een multidisciplinair en Europees kader.