In omni terra potestatis mei. Discours, macht en legitieme autoriteit in de oorkonden van de hertogen van Brabant (1106-1248)

Résumé En Fr Nl

In omni terra potestatis mei. Discourse, Power and Legitimate Authority in the Charters of the Dukes of Brabant (1106-1248). The development of the duchy of Brabant in the twelfth and thirteenth century has already been analysed by many diplomatic scholars. Nevertheless, the political discourses in the charters of the dukes have never been scrutinized before. Charters are written in a formal lexicological framework and do not seem to be the ideal sources for the study of political discourses. Still, discourse analysis can offer new insights into medieval diplomatic studies and reveal “ hidden” ideologies behind the structure of a charter. This contribution deals with the use of different identities (such as Lotharingia, Louvain and Brabant) in the ducal charters and how they contributed to the legitimate authority of the dukes. Furthermore, the authority of the dukes will be analysed related to other contemporary actors present in the charters (such as the emperor, religious and urban communities) and their part in the territorial politics of the dukes.

In omni terra potestatis mei. Discours, pouvoir et autorité légitime dans les chartes des ducs de Brabant (1106-1248). Bien que le développement du duché du Brabant aux XIIe et XIIIe siècles ait donné lieu à plusieurs études de diplomatique, le discours politique dans les chartes ducales n’a jamais vraiment été examiné en profondeur. Les chartes constituent souvent la seule source d’information sur cette période, mais elles ne se livrent pas facilement à l’exercice de l’étude du discours. Le présent article contribue aux études de diplomatique médiévale en révélant des idéologies dissimulées dans la même structure des chartes. Cette étude veut examiner comment les identités de Lotharingie, de Louvain ou de Brabant ont contribué à l’autorité légitime des ducs. Un second élément consiste à questionner l’autorité légitime de ces derniers envers les autres acteurs présents dans les chartes (empereur, communautés urbaines et religieuses) et se demander comment leurs relations réciproques forgent la politique territoriale des ducs.

Hoewel de ontwikkeling van het hertogdom “ Brabant” in de twaalfde en dertiende eeuw reeds het onderwerp van diverse studies was, werd het politiek discours in de oorkonden van de hertogen nog niet eerder geanalyseerd. Oorkonden, vaak de enige overgeleverde bron uit deze periode, lijken hier op het eerste zicht niet de meest aangewezen bron voor. Deze bijdrage hoopt een nieuwe impuls te geven aan het klassiek diplomatisch onderzoek door het discours in de oorkonden in functie van de contemporaine politieke, economische en sociale situatie te analyseren. Hierbij wordt onderzocht in welke mate identiteiten zoals Lotharingen, Leuven of Brabant, bijdroegen aan de legitieme autoriteit van de hertogen. Daarnaast wordt de relatie tussen de hertogen en andere spelers (religieuze gemeenschappen, keizer en steden) in functie van de hertogelijke territoriale politiek bestudeerd. Hoewel het vorstelijk perspectief centraal staat, is de aandacht voor andere politieke en sociale spelers in de diplomatische bronnen cruciaal voor de contextualisering van het hertogelijk ideologisch programma.