« Keruwes » et corvées : le clergé du Hainaut, ses censes et la guerre (1474)

Résumé En Fr Nl

In 1474, when Duke Charles of Burgundy was preparing a military expedition to the Rhine, a document drawn up under the responsibility of the Grand Bailiff of Hainault fixed the number of trolleys that could provide farms belonging to the religious houses of the county. This is a precise testimony of a persistent seigniorial practice, the Carriage chore, in this case for the army, which the territorial prince tends to reserve and governs by means of ordinances, and to which the clergy itself cannot escape.

En 1474, alors que le duc Charles de Bourgogne prépare une expédition militaire vers le Rhin, un document établi sous la responsabilité du grand bailli de Hainaut fixe le nombre de chariots que pourraient fournir les exploitations agricoles appartenant aux maisons religieuses du comté. Il s’agit là d’un témoignage précis sur une pratique seigneuriale persistante, la corvée de charroi, en l’occurrence pour l’armée, que le prince territorial tend alors à se réserver, qu’il régit par voie d’ordonnances et à laquelle le clergé ne peut se soustraire.

In 1474, toen Hertog Karel van Bourgondië een militaire expeditie naar de Rijn aan het voorbereiden was, stelde een document opgesteld onder de verantwoordelijkheid van de grote baljuw van Henegouwen, het aantal wagens vast die boerderijen toebehorende aan de religieuze huizen van het graafschap konden leveren. Het gaat hier om een nauwkeurige getuigenis van een aanhoudende dienst van de heerschappij, de karrenkarwei, in dit geval ten behoeve van het leger. De territoriale prins is geneigd zich dit recht te reserveren en het uit te voeren via verordeningen, waaraan zelfs de geestelijkheid niet kan ontsnappen.