The starting point of the article is a statement about the changing status of diaries of Polish writers in the 20th century : from daily writing practice to literature. The article proposes an analysis of the diary through the prism of a conception of the diary as writing practice of everyday life – acting in words – according to which the text is only one element of it ; the remaining elements are performative-functional (the place the diary occupies in the writer’s life and its functions) and material (the diary’s supports, its material structure). Using the three categories (practice, material, text), this paper gives the characteristics of personal diaries, every time paying special attention to the peculiarity of writers’ diaries. Light is shed on the important role of motivation for diary writing and on the function the diary performs (e. g. recording one’s writing, a chronicle of a creative work, the writer’s creative workshop, ‘ l’atelier d’écriture’, creative archive, auto thematic, self-critical and critical practice, creation of a literary text). The author pays attention to the function of a diary supports (e. g. copy-books, notebooks, loose pieces of paper) and to an important practice of rewriting and amending of notes in some writer’s diaries – an evidence of changing a personal writing into a literary text. The author suggests his own typology of polish writer’s diaries in the 20th century comprising : private diaries, private/ literary diaries, and literary diaries.
Partant de l’hypothèse de l’évolution du statut des journaux des écrivains polonais au 20e siècle de la pratique quotidienne de l’écriture à la littérature, l’article analyse leur évolution en termes de pratique quotidienne d’écriture dont les trois aspects principaux sont la pratique elle-même (dans son aspect performatif et fonctionnel), la textualité (la place que le journal occupe dans la vie de l’écrivain et ses fonctions) et la matérialité (notamment les supports du journal utilisés). Sur la base d’une typologie allant des journaux privés aux journaux privés / littéraires et jusqu’aux journaux littéraires, les grandes étapes de l’évolution des journaux des écrivains polonais ont ainsi été définies, avec une attention particulière aux pratiques de réécriture et de modification des notes, ainsi qu’un éclairage particulier sur le rôle de la motivation pour l’écriture et sur la fonction du journal.
Het uitgangspunt van dit artikel is een statement over de veranderende status van de dagboeken van Poolse schrijvers in de 20e eeuw : van de dagelijkse praktijk van het schrijven naar literatuur. Het artikel stelt een analyse van het dagboek voor door het prisma van een conceptie van het dagboek als schrijfpraktijk van het dagelijks leven – handelen in woorden – waarbij de tekst slechts één element is ; de overige elementen zijn performatief-functioneel (de plaats die het dagboek inneemt in het leven van de schrijver en zijn functies) en materieel (de dragers van het dagboek, zijn materiële structuur). Aan de hand van drie categorieën (praktijk, materiaal, tekst) toont het artikel het karakteristieke van persoonlijke dagboeken, waarbij telkens speciaal aandacht wordt besteed aan de bijzonderheden van schrijversdagboeken. De belangrijke rol die de motivatie heeft voor het schrijven van een dagboek en de functie van het dagboek worden belicht (bijv. het registreren van het schrijven, een kroniek van een creatief werk, de creatieve werkplaats van de schrijver, ‘ l’atelier d’écriture’, het creatief archief, autodidactische, zelfkritische en kritische praktijk, de creatie van een literaire tekst). De auteur besteedt aandacht aan ondersteunende functies voor het dagboek (bv. kopieer-en notitieboeken, losse papieren) en aan de belangrijke praktijk van het herschrijven en wijzigen van notities in sommige dagboeken van schrijvers – een bewijs van het veranderen van het persoonlijke schrijven in een literaire tekst. De auteur presenteert een eigen typologie voor de Poolse schrijversdagboeken uit de 20e eeuw : privé-dagboeken, privé-literaire dagboeken en literaire dagboeken.
