Soviet Diaries of the Great Patriotic War

Résumé En Fr Nl

To make sense of the unprecedented destruction wrought by World War II, Soviet historians have increasingly turned to diaries for insight into how this conflict was experienced and understood by individual citizens. This essay explores recent historiographical approaches to Soviet wartime diaries by examining the groundbreaking and diverse methods of Oleg Budnitskii, Jochen Hellbeck, and Jeffrey K. Hass, as well as discussing my own research. Using soldiers’ diaries, Budnitskii has illuminated lesser known and taboo aspects of frontline service, complicating both the celebrated myth of the Great Patriotic War and the assumption that Soviet people did not think outside of the categories of Soviet ideology in the process. Hellbeck has investigated Stalin-era practices of diary writing as a tool for perfecting oneself, purging it of bourgeois individualism, and aligning it with collective. Based on this, he has argued that Soviets had a unique self-concept (or subjectivity), which was distinct from the liberal, western tradition. Donning a historical-sociological approach, Hass has studied diaries from the Leningrad Blockade to discern how extreme starvation put pressure on various norms and behavioral logics at work in the besieged community. Drawing inspiration from all of these researchers, my study – also of wartime Leningrad – attends to the cognitive and narrative strategies that Leningraders employed to come to intellectual grips with the siege. I treat the diary as a sense-making text rather than as a laboratory of self.

Soucieux de mieux comprendre les ravages inouïs causés par la Seconde Guerre mondiale, les historiens de l’Union soviétique ont manifesté un intérêt croissant pour les journaux intimes, afin de saisir la manière dont ce conflit avait été vécu et perçu par les citoyens. Dans cet essai, j’explore les récentes approches historiographiques des journaux de guerre soviétiques, en examinant les méthodes révolutionnaires et néanmoins différentes d’Oleg Budnitskii, Jochen Hellbeck et Jeffrey K. Hass, avant de développer ma propre recherche. Budnitskii s’est appuyé sur des journaux personnels de soldats pour mettre en lumière certains aspects méconnus, voire tabous, du service au front, compliquant de la sorte à la fois l’illustre mythe de la Grande Guerre patriotique et l’idée selon laquelle, en écrivant, les diaristes de l’URSS restaient prisonniers du cadre de l’idéologie soviétique. Analysant la pratique du journal intime à l’époque stalinienne, Hellbeck y a vu un outil d’autoperfectionnement, utilisé par le diariste pour purger en soi l’individualisme bourgeois et aligner sa conscience sur le collectif ; il en a déduit l’existence d’un concept de soi (ou d’une subjectivité) soviétique unique, distinct de la subjectivité libérale occidentale. Privilégiant une approche historico-sociologique, Hass s’est penché sur les journaux personnels du siège de Leningrad afin de déterminer dans quelle mesure une situation de famine avait pesé sur certaines normes et logiques comportementales au sein de la communauté assiégée. Inspirée de l’ensemble de ces chercheurs, ma propre recherche – également centrée sur la ville de Leningrad en temps de guerre – porte sur les stratégies cognitives et narratives déployées par les Léningradois pour appréhender l’état de siège. Ce faisant, je traite le journal comme un texte producteur de sens plutôt que comme un laboratoire du soi.

Om betekenis te geven aan de vernietiging zonder voorgaande die de Tweede Wereldoorlog met zich meebracht, hebben historici uit de Sovjet-Unie zich in toenemende mate tot dagboeken gewend om inzicht te krijgen in hoe het conflict ervaren en begrepen werd door individuele burgers. Dit artikel verkent recente historische benaderingen van dagboeken uit de Sovjet-Unie van tijdens de oorlog en doet dat door de baanbrekende en van elkaar verschillende benaderingen van Oleg Budnitskii, Jochen Hellbeck en Jeffrey K. Hass onder de loep te nemen, en vervolgens ook mijn eigen onderzoek voor te stellen. Door dagboeken van soldaten te gebruiken heeft Budnitskii minder bekende en taboe-aspecten van de militaire dienst aan het front belicht, waarbij hij zowel de illustere mythe van de Grote Patriottische Oorlog als de veronderstelling problematiseerde dat de Sovjetbevolking toen niet buiten de lijntjes van de Sovjetideologie kleurde. Hellbeck heeft in de praktijk van het dagboekschrijven tijdens de Stalin-periode een middel tot zelfvervolmaking gezien, die het ik zuiverde van bourgeois individualisme en op één lijn bracht met het collectief. Hij heeft daaruit een uniek zelfbegrip (of subjectiviteit) afgeleid dat verschillend was van de liberale, westerse traditie. Vanuit een historisch-sociologisch perspectief heeft Hass dagboeken van het Beleg van Leningrad bestudeerd om te bepalen hoe extreme hongersnood bepaalde normen onder druk zet en ook de gedragslogica verandert die in een belegerde gemeenschap heerst. Geïnspireerd door al deze onderzoekers richt mijn eigen onderzoek zich – ook van het Leningrad in oorlogstijd – op de cognitieve en verhalende strategieën van de inwoners van Leningrad om intellectueel grip te krijgen op de belegering. Ik behandel het dagboek als een tekst die betekenis moet geven eerder dan als een laboratorium van het ik.