Délos et le plan canonique de la maison étrusco-romaine

Résumé Fr El En

Le plan canonique rigoureusement normé de la domus étrusco-romaine, attesté dans la plus grande partie de l’Italie, pour l’essentiel, du vie au ier siècle av. J.‑C., a connu un succès très limité en dehors de la péninsule, où de fortes traditions autochtones, grecques ou puniques, semblent en avoir entravé le développement. Le cas de Délos présente un intérêt particulier à cet égard, compte tenu de l’importance de la composante italique de sa population. L’étude des maisons d’habitation du site, ici envisagée en fonction d’une approche strictement planimétrique, montre cependant, en dépit de quelques convergences, que le plan canonique n’y a jamais été véritablement adopté par les élites locales ; les édifices qui s’en rapprochent le plus sont actuellement interprétés comme des bâtiments commerciaux. En revanche, la « Maison de Fourni » présente une très grande similitude avec les villae construites à la même époque en Italie, en particulier la Villa de Diomède à Pompéi.

Το αυστηρό κανονιστικό σχέδιο του ετρουσκικού-ρωµαϊκού domus, το οποίο εµφανίζεται στο µεγαλύτερο µέρος της Ιταλίας κυρίως από τον 4ο µέχρι τον 1ο αι. π.Χ., γνώρισε πολύ περιορισµένη επιτυχία εκτός της ιταλικής χερσονήσου, καθώς οι αυτόχθονες παραδόσεις της Ελλάδας ή της Φοινίκης φαίνεται πως παρεµπόδισαν την ανάπτυξή του. Η περίπτωση της ∆ήλου παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ως προς αυτό το θέµα, δεδοµένης της σηµασίας του ιταλικού στοιχείου που απάρτιζε τον πληθυσµό της. Η µελέτη των κατοικιών της θέσης αυτής, που εδώ πραγµατοποιείται µε µια αυστηρά πλανιµετρική προσέγγιση, δείχνει ωστόσο, παρά ορισµένες αποκλίσεις, πως το κανονιστικό σχέδιο δεν υιοθετήθηκε ποτέ πραγµατικά από την τοπική ελίτ. Τα κτίρια που το προσεγγίζουν περισσότερο ερµηνεύονται σήµερα ως κτίσµατα εµπορικής χρήσης. Αντιθέτως, η «Οικία στο Φουρνί» παρουσιάζει πολύ µεγάλες οµοιότητες µε τις επαύλεις που κατασκευάζονταν την ίδια εκείνη περίοδο στην Ιταλία, ειδικά µε την Έπαυλη του ∆ιοµήδη στην Ποµπηία.

The rigorously standardized canonical plan of the Etruscan-Roman domus, attested in most of Italy, mainly from the 6th to the 1st century BC, had very limited success outside the peninsula, where strong indigenous traditions, Greek or Punic, seem to have hindered its development. The case of Delos is of particular interest in this respect, given the importance of the Italic component of its population. The study of the dwelling houses on the site, here considered according to a strictly planimetric approach, shows, however, despite some convergences, that the canonical plan was never really adopted by the local elites; buildings that come closest to it are currently interpreted as commercial buildings. On the other hand, the “House of Fourni” is very similar to the villae built at the same time in Italy, in particular the Villa of Diomedes in Pompeii.