Sanctuaires d’Arcadie trente ans après : bilan des recherches

Résumé Fr El En

Cet article dresse le bilan des recherches sur les sanctuaires depuis la parution de l’ouvrage Sanctuaires et cultes d’Arcadie publié par l’auteur en 1985. Sur le terrain, des sites anciennement repérés ou de nouveaux sites ont fait l’objet de fouilles. Des publications de monuments déjà connus ont apporté des précisions sur leur datation et leur histoire. L ’identification des sanctuaires laisse peu de place à Pausanias : plus d’une douzaine de temples ne sont pas identifiables à un site décrit par le Périégète. La découverte la plus spectaculaire vient de la fouille de l’autel de Zeus sur le mont Lycée où on a pu mettre en lumière une continuité de culte sans interruption de l’époque mycénienne à la fin de l’époque classique. Ailleurs, l’étude de l’implantation des sanctuaires et de leur chronologie a progressé.

Στο άρθρο αυτό γίνεται ένας απολογισμός των ερευνών για τα ιερά από την εποχή της δημοσίευσης, το 1985, του βιβλίου Sanctuaires et cultes d’Arcadie της συγγραφέως του άρθρου. Στο πεδίο, διεξήχθησαν ανασκαφές σε θέσεις γνωστές από παλιά ή νέες. Οι δημοσιεύσεις ήδη γνωστών μνημείων επέτρεψαν να εξακριβωθεί η χρονολόγηση και η ιστορία τους. Η ταύτιση των ιερών δεν βασίζεται στον Παυσανία: περισσότεροι από δώδεκα ναοί δεν ταυτίζονται σε έναν τόπο που περιγράφει ο Περιηγητής. Η πιο θεαματική ανακάλυψη προέρχεται από την ανασκαφή του βωμού του Διός στο όρος Λύκαιον, όπου ήλθε στο φως η αδιάκοπη συνέχεια της λατρείας από την μυκηναϊκή περίοδο έως το τέλος της κλασικής εποχής. Αλλού προόδευσε η μελέτη της ίδρυσης των ιερών και της χρονολόγησής τους.

This article presents a review of the research on the sanctuaries undertaken since the 1985 publication of Sanctuaires et cultes d’Arcadie by the present author. In the field, excavations were conducted at known sites and new locations were also explored. The publication of already known monuments allowed for a precise determination of their chronology and history. The identification of the sanctuaries is not based on Pausanias: more than twelve temples are not identifiable with sites described by the Periegetes. The most impressive discovery comes from the excavation of the Altar of Zeus on Mount Lykaion, which revealed an uninterrupted continuation of worship from the Mycenaean period until the end of the Classical era. Elsewhere, progress was made regarding the foundation of the sanctuaries and their dating.