Décrets de Larisa pour des juges de Lacédémone et de Messène et lettres péloponnésiennes à Larisa

Résumé Fr El En

Au nombre des inscriptions recueillies dans les fouilles du grand théâtre de Larisa, se trouvent deux décrets de Larisa pour des juges étrangers, les uns venus de Lacédémone, les autres de Messène, ainsi que le début d’une lettre des magistrats de la petite cité de Thalamai. Ces décrets de Larisa présentent un double intérêt. Par leur rédaction, en dialecte thessalien, et par leur date, le dernier tiers du iie s. av. J.-C., ils représentent la période ultime d’utilisation du thessalien, en réalité nourri déjà des expressions de la chancellerie hellénistique commune à toutes les cités grecques et de termes à la morphologie proche de celle de la koiné. Ils apportent deux nouveaux témoignages sur les relations de Larisa avec des cités du Péloponnèse, relations qui semblent avoir été renouvelées ou renforcées après la fin de la guerre d’Achaïe. La lettre de Thalamai semble s’insérer dans ce même mouvement et vient sortir de son isolement un autre fragment, connu depuis longtemps (IG IX 2, 518), d’une lettre que les éphores et la cité de Lacédémone avaient adressée à Larisa.

Στο πλήθος των επιγραφών που συνελέγησαν στις ανασκαφές του μεγάλου θεάτρου της Λάρισας συγκαταλέγονται δύο Λαρισαϊκά ψηφίσματα που αφορούν ξένους δικαστές, κάποιους από τη Σπάρτη και άλλους από τη Μεσσήνη, καθώς και η αρχή μιας επιστολής των αξιωματούχων της μικρής πόλης των Θαλαμών. Τα δύο ψηφίσματα της Λάρισας παρουσιάζουν ενδιαφέρον από δύο απόψεις. Ως προς τη σύνταξή τους, σε θεσσαλική διάλεκτο, και ως προς τη χρονολόγησή τους, στο τελευταίο τρίτο του 2ου αι. π.Χ., αντιπροσωπεύουν την έσχατη περίοδο χρήσης της θεσσαλικής, η οποία στην πραγματικότητα τροφοδοτείται ήδη από τις εκφράσεις της κοινής σε όλες τις ελληνικές πόλεις ελληνιστικής διοίκησης και από όρους που πλησιάζουν μορφολογικά την Κοινή. Προσφέρουν δύο νέες μαρτυρίες για τις σχέσεις της Λάρισας με πόλεις της Πελοποννήσου, σχέσεις που δείχνουν να έχουν ανανεωθεί ή ενδυναμωθεί μετά το τέλος του Αχαϊκού πολέμου. Η επιστολή των Θαλαμών φαίνεται να εντάσσεται στην ίδια αυτή τάση και βγάζει από την απομόνωσή του ένα άλλο θραύσμα, γνωστό από καιρό (IG IX 2, 518), μιας επιστολής που είχαν απευθύνει οι έφοροι της Σπάρτης στη Λάρισα.

Among the numerous inscriptions found during the excavations of the large Theater of Larissa are two decrees by Larissa regarding foreign judges, some from Sparta and others from Messene, as well as the beginning of a letter by the magistrates of the small town of Thalamai. The two decrees by Larissa are interesting for two reasons. By virtue of their syntax, in the Thessalian dialect, and their date, in the last third of the 2nd century BC, they represent the last period in which Thessalian was used ; in reality the dialect was already being enriched with expressions common to all Greek cities under Hellenistic administration, and with terms that are morphologically similar to Koine. They offer two new testimonies as to Larissa’s relations with the cities of the Peloponnese, relations which seem to have been renewed or strengthened after the end of the Achaian war. The letter of the Thalamai appears to be incorporated into this same trend and puts into context another fragment, known for some time (IG IX 2, 518), belonging to a letter addressed to Larissa by the ephors of Sparta.