Το μεσοβυζαντινό Άργος: Ιστορικά δεδομένα και νομισματική κυκλοφορία

Résumé Fr En El

L’histoire de la région argienne depuis la fin de l’Antiquité et jusqu’à l’an mil est très mal connue, en raison notamment du manque de sources littéraires. En réalité la région n’est mentionnée qu’occasionnellement par certaines sources hagiographiques et par la correspondance de Théodore de Nicée, tandis qu’Argos et Nauplie sont citées comme sièges épiscopaux. À en croire une Scolie d’Aréthas et la dite Chronique de Monemvasia, la région aurait été dévastée par les Slaves vers la fin du vie s. ; or, quatre siècles plus tard, Constantin Porphyrogénète mentionne Argos parmi les quatre agglomérations les plus importantes du Péloponnèse. Suivre la renaissance de la ville, réduite en cendres par les Slaves, s’avère une opération impossible en partant des seules sources narratives. Une analyse de la circulation monétaire peut toutefois suppléer à l’absence des textes. L’analyse des trouvailles des fouilles effectuées à Argos peut pallier l’absence d’études sur les monnaies byzantines trouvées dans la région. Le constat valable pour Argos correspond assez bien à celui que l’on est amené à faire pour d’autres régions de l’empire byzantin au cours de la même période, à savoir un retour à une économie non monétarisée.

The history of Argolis from the end of the antiquity to the end of the first millennium AD is poorly documented due to lack of sources. The area is occasionally mentioned by some hagiological sources, the correspondence of Theodore of Nicaea and the bishopric lists. According to Arethas of Caesarea in his Commentary and the Chronicle of Monemvasia, the area was destroyed by Avars and Slavs invaders in the late 6th c. AD. Four centuries later, Constantine Porphyrogenitus mentions Argos as one of the four important cities in the Peloponnese. The narrative sources do not allow a reconstruction of the regeneration process of the city from the burning ruins caused by the Avars and Slavs to the thriving urban center of the 10th c. AD. The analysis of coin circulation in the region may partially fill this gap. It is clearly shown that monetary circulation in Argolis does not differ substantially from the rest of the Byzantine Empire at that time.

Η ιστορία της Αργολίδας από το τέλος της Αρχαιότητας ως το τέλος της πρώτης μετά Χριστόν χιλιετίας είναι πλημμελώς γνωστή, εξαιτίας της έλλειψης πηγών. Η περιοχή αναφέρεται ευκαιριακά από κάποιες αγιολογικές πηγές, την αλληλογραφία του Θεόδωρου Νικαίας και τους επισκοπικούς καταλόγους. Σύμφωνα με ένα Σχόλιο του Αρέθα Καισαρείας και με το λεγόμενο Χρονικό της Μονεμβασίας, η περιοχή καταστράφηκε από τους Αβαροσλάβους εισβολείς περί τα τέλη του ΣΤ΄ αι. Τέσσερις περίπου αιώνες αργότερα ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος αναφέρει το Άργος ως μία των τεσσάρων αξιόλογων πόλεων της Πελοποννήσου. Οι διηγηματικές πηγές δεν επιτρέπουν να ανασυστήσουμε την αναγεννητική πορεία της πόλης από τα πυρπολημένα ερείπια των αβαροσλαβικών εισβολών στο ακμάζον αστικό κέντρο του Ι΄ αι. Η ανάλυση της νομισματικής κυκλοφορίας στην περιοχή είναι δυνατό να καλύψει εν μέρει αυτό το κενό. Εύκολα διαπιστώνεται ότι η νομισματική κυκλοφορία στην Αργολίδα δεν διαφέρει ουσιαστικά από αυτή της υπόλοιπης βυζαντινής αυτοκρατορίας κατά την ίδια περίοδο.