À propos des alunières de Sapès (Macédoine orientale) : techniques et artisanats sur la longue durée

Résumé 0

Les fabriques d’alun d’alunite de Sapès (Macédoine orientale), visitées au xvie siècle par Pierre Belon du Mans et récemment repérées, ont donné lieu à quelques travaux de terrain et surtout à une réflexion générale sur les modes de production de l’alun, de l’Antiquité à nos jours. L’alun d’alunite ne se dégage que lentement et tardivement de la production des aluns naturels de l’Antiquité, au point que le schéma des débuts de la « proto-industrie » d’alun d’alunite, autour du xiiie siècle, semble pouvoir nous donner une idée assez juste de la répartition des sites de production des aluns de l’Antiquité. Il pourrait en être de même pour les sites artisanaux qui font usage d’alun. Τα εργαστήρια παραγωγής στύψης από αλουνίτη στις Σάπες που είχε επισκεφθεί το 16ο αι. ο Pierre Belon du Mans εντοπίστηκαν πρόσφατα. Έδωσαν αφορμή για εργασίες πεδίου και για μια γενικότερη θεώρηση των τρόπων παραγωγής της στύψης, από την Αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Η στύψη από αλουνίτη απεξαρτάται αργά και αργοπορημένα από την παραγωγή της φυσικής στύψης της Αρχαιότητας, στο βαθμό μάλιστα οπυ το σχήμα των αρχών της «πρωτοβιομηχανικής» παραγωγής στύψης από αλουνίτη γύρω στο 13ο αι., φαίνεται ότι μπορεί να μας δώσει μια αρκετά ακριβή εικόνα των θέσεων παραγωγής στύψης κατά την Αρχαιότητα. Το ίδιο άλλωστε θα μπορούσε να συμβαίνει για τις εργαστηριακές θέσεις που χρησιμοποιούν στύψη.