Produire une cause victimaire dans un espace de post‑conflit : le traitement de la disparition au sein de la communauté turco‑chypriote

Résumé Fr En El

Le présent article montre comment s’est constituée la « cause » des proches de disparus au sein de la communauté turco‑chypriote ; il étudie la manière dont cette disparition est ou n’est pas vue comme un problème public, une source d’engagement militant et une souffrance par différents groupes sociaux. Il montre ensuite que le rythme de la politique communautaire turco‑chypriote et des négociations sur la réunification de l’île influence le développement de cette cause. Après avoir montré comment le référendum de 2004 constitue un tournant, nous rendrons compte du travail des divers groupes d’acteurs qui s’engagent actuellement dans cette cause. L’analyse s’appuie sur une série d’entretiens semi‑directifs auprès de proches de disparus, de membres du Comité pour les Personnes disparues de Chypre et de membres de l’association “Together We Can!” à Chypre, entre janvier et mars 2016, et d’un travail d’exploitation d’archives et de sources secondaires.

The following paper explains how was created the cause of missing people’s relatives in the Turkish‑Cypriot community. The main entrance of the paper shows the way disappearance is or is not seen as a public issue, a source of activist engagement and a specific grief by different social groups. This work shows how the rhythm of the Turkish‑Cypriot communal politics and the international negotiations on the reunification of the island influence the growth of this cause. We display how the 2004 referendum represents a turning point. Then, we present the work of the different groups engaged in the cause of the missing people’s relatives. The paper relies on a series of semi‑directive interviews with relatives of missing people, members of the Committee for Missing People in Cyprus and members of the non‑governmental organization “Together We Can!”, in Cyprus, between January and March 2016. The data collected have been checked and completed using archives and secondary sources.

Αυτό το άρθρο δείχνει πώς σχηματίστηκε η «αιτία» συγγενών των εξαφανισθέντων στην τουρκοκυπριακή κοινότητα. Μελετά τον τρόπο με τον οποίο αυτή η εξαφάνιση θεωρείται ή δεν θεωρείται δημόσιο πρόβλημα, πηγή μαχητικής δέσμευσης και πόνου από διαφορετικές κοινωνικές ομάδες. Στη συνέχεια, δείχνει ότι ο ρυθμός της τουρκοκυπριακής κοινοτικής πολιτικής και οι διαπραγματεύσεις για την επανένωση του νησιού επηρεάζουν την ανάπτυξη αυτής της αιτίας. Αφού δείξουμε πώς το δημοψήφισμα του 2004 αποτελεί σημείο καμπής, θα αναφέρουμε το έργο των διαφόρων ομάδων ενδιαφερομένων που ασχολούνται επί του παρόντος με αυτήν την αιτία. Η ανάλυση βασίζεται σε μια σειρά ημιδομημένων συνεντεύξεων με συγγενείς αγνοουμένων, μέλη της Επιτροπής για την Εξαφάνιση της Κύπρου και μέλη του συλλόγου «Μαζί μπορούμε!» Στην Κύπρο, μεταξύ Ιανουαρίου και Μαρτίου 2016 και ένα έργο εκμετάλλευσης αρχείων και δευτερευουσών πηγών.