À propos d’un épitrachilion de 1664 de la Métropole Trikkis et Stagon attribué à la broderie de l’École de Constantinople

Résumé Fr En El

 : parmi les objets précieux qui font partie du trésor de la sacristie (skévophylakeion) de la Métropole de Trikkis et Stagon il y a un habit sacerdotal, épitrachilion, daté de 1664. Sa broderie raffinée et artistique porte la marque d’un atelier constantinopolitain de qualité, donc d’un des plus anciens vêtements attribuables à l’école dite de Constantinople (xviie‑xixe siècles). La surface de l’épitrachilion se divise en huit compartiments rectangulaires décorés d’éléments végétaux. Les fleurons et les branches fleuries ornent les surfaces horizontales de bandes divisant les figures des apôtres et des hiérarques. En plus d’être une des premières pièces de l’école de Constantinople, elle porte une inscription qui identifie un évêque jusqu’ici inconnu de Dropolis (Dropull) et d’Argyrokastro (Gjirokastër) nommé Parthénios. Ainsi elle remplit un vide dans la liste des évêques entre Séraphim (1662), identifié par une dédicace dans le katholicon de la Panaghia (Dormition de la Vierge) du monastère de Kamino/Camino en Albanie (Épire du Nord, Delvino/Delvinë) et Kallinikos (16671672) connu par les archives de l’évêché.

: Among the holy relics kept in the sacristy of the Metropolis of Tricca and Stagoi there is a goldembroidered silk epitrachelion which dates to 1664. The embroidery’s refined artistry and aesthetic point out it was made in an accomplished Constantinopolitan workshop, hence, being one of the earliest vestments ascribable to the socalled School of Constantinople (17th‑19th centuries). It is divided in eight compartments, featuring trilobal and peaked arches, and is decorated with representations of the Protapostles, Church Fathers, and floral motifs. Its two-fold importance lies on the fact that apart from being an early piece of the School of Constantinople its inscription identifies an unknown until today bishop of Dropolis (Dropull) and Argirokastron (Gjirokastër), named Parthenios. Thus, it fills the void in the list of bishops between Seraphim (1662), identified by a dedicatory inscription in the Katholicon of the Panaghia (Dormition of the Virgin) of Kamino/Camino Monastery (Delvino/Delvinë, Northern Epirus) in Albania, and Kallinikos (1667- 1672), known from the Bishopric archives.

Στα κειμήλια του σκευοφυλακίου της Ιεράς Μητροπόλεως Τρίκκης και Σταγών εντοπίσαμε ένα επιτραχήλιο διαστάσεων 149x30. Είναι κεντημένο επάνω σε κίτρινο μεταξωτό ύφασμα με χρυσές και αργυρές κλωστές. Την επιφάνεια του επιτραχηλίου διαχωρίζουν οκτώ ορθογώνια διάχωρα που κοσμούνται με φυτικά θέματα. Ανθέμια και ανθοπλόκαμοι κοσμούν τις οριζόντιες επιφάνειες των λωρίδων που χωρίζουν τις εικονιζόμενες μορφές αποστόλων και ιεραρχών. Στο κάτω τμήμα του αμφίου, ακολουθώντας το πλάτος των δύο ενωμένων λωρίδων του επιτραχηλίου εκτυλίσσεται η μεγαλογράμματη και ανορθόγραφη επιγραφή. Σύμφωνα με την επιγραφή αναφέρεται ότι στις 8 Μαΐου του 1664 ο Παρθένιος ήταν επίσκοπος Δρυινουπόλεως και Αργυροκάστρου. Ο Παρθένιος συμπληρώνει το κενό του καταλόγου των επισκόπων της προαναφερόμενης επισκοπής μεταξύ του Σεραφείμ (;1662), το όνομα του οποίου διαβάζουμε σε αφιερωματική επιγραφή του καθολικού της Μονής Παναγίας του Καμίνου ή της Κάμενας Δέλβινου (Βορείου Ηπείρου) Αλβανίας και του Καλλινίκου (1667‑1672) ο οποίος απαντάται στον κώδικα της Επισκοπής Δρυινουπόλεως και Αργυροκάστρου. Τα διάχωρα του επιτραχηλίου αποτελούνται από τρίλοβα αψιδώματα οξυκόρυφα. Από την τέχνη του επιτραχηλίου που εξετάζουμε συμπεραίνεται ότι περίφημα εργόχειρα που κατατάσσονταν, μέχρι σήμερα στα ρουμανικά ή στα σερβικά έργα, αποδεικνύεται πως πρέπει να είχαν κεντηθεί σε εργαστήρια της πρωτεύουσας που υποδεικνύουν την ακμή της κεντητικής της Κωνσταντινουπόλεως του 17ου αιώνα.