Alexandre Papadiamantis : Aspects poétiques du monachisme dans l’œuvre du Saint des Lettres Grecques

Résumé Fr En El

L’article se propose d’explorer certaines représentations littéraires de la vie monastique dans l’œuvre de l’écrivain « national » de la Grèce moderne Alexandre Papadiamantis. Nous situant aux antipodes de la critique orthodoxe imposant une vision théologique univoque de son univers artistique, notre contribution, qui se centre sur le roman matriciel les Marchands des Nations [Οἱ Ἔμποροι τῶν Ἐθνῶν], s’efforce de percer à jour la religion poétique de ce prosateur surnommé dans son pays natal « le Saint des Lettres grecques ». Ainsi sous le vernis d’un récit historique empreint de religiosité émerge un foisonnement de fantasmes, de désirs et de perversions qui confèrent à l’écriture papadiamantienne toute sa richesse et toute son intemporalité.

The present contribution proposes to explore some literary depictions of monastic life in the work of Modern Greece’s national writer Alexandros Papadiamantis. Contrary to the orthodox critics, who have imposed a univocal theological approach of his artistic universe, and focusing on his novel The Merchants of Nations [Οἱ Ἔμποροι τῶν Ἐθνῶν], which holds the germs of his main ideas, we try to reveal the poetic religion of this fascinating writer, dubbed in his home country “the Saint of Greek literature”. Thus, under the cover of a historical narrative, a world of fantasies, desires and perversions arises, that endows its writing with a wealth of depth and a timeless quality.

Το παρόν άρθρο προτείνει την διερεύνηση ορισμένων λογοτεχνικών απεικονίσεων του μοναστικού βίου στο έργο του «Εθνικού» συγγραφέα της Νεώτερης Ελλάδας Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Τοποθετούμενοι στον αντίποδα της Ορθόδοξης κριτικής που επιβάλλει μια μονοδιάστατη θεολογική πρόσληψη του καλλιτεχνικού σύμπαντος του σκιαθίτη συγγραφέα και επικεντρωνόμενοι στο μυθιστόρημα Οἱ Ἔμποροι τῶν Ἐθνῶν που εμπεριέχει τα σπέρματα των βασικών του ιδεών, επιχειρούμε ν᾽αναδείξουμε την ποιητική θρησκεία αυτού του γοητευτικού πεζογράφου που στην πατρίδα του φέρει την προσωνυμία του «Αγίου των Ελληνικών Γραμμάτων». Έτσι κάτω από την επίφαση μιας ιστορικής διήγησης εμποτισμένης με θρησκευτικότητα, αναδύεται ένας κόσμος φαντασιώσεων, επιθυμιών και διαστροφών, ο οποίος προσδίδει στην παπαδιαμαντική γραφή βάθος και διαχρονικότητα.