Manger dans le théâtre néo-hellénique

Résumé Fr En El

Cette communication, à travers un corpus de pièces écrites entre 1996 et 2008, de Maria Laïna, Akis Dimou, Vassilis Katsikonouris, Sakis Serefas, essaye d’associer l’écriture dramatique des dernières années avec les changements des pratiques sociales, culinaires et culturelles. La nourriture se présente dans les pièces en question en tant que besoin vital, besoin de communication avec l’autre, besoin d’auto affirmation. « Apprendre à manger » ou « apprendre à préparer son repas » devient quelquefois synonyme d’apprendre la vie et soi-même. Manger ne figure pas seulement dans le texte et les paroles des personnages, cela devient spectacle, avec la préparation du dîner sur scène, son partage avec les spectateurs, point de départ et prétexte pour parler de la politique et l’exposer sur scène. L’Hymne national de Michael Marmarinos en 2001 nous offre, indirectement, une vue différente de ce que « manger » et se réunir autour d’une table peuvent connoter, comme la quête de l’identité nationale et de la mémoire collective.

Scenes and acts of eating as well as speech about food and culinary are very common in Greek theatre since antiquity. Modern Greek drama continues to offer a variety of similar paradigms, but from a new point of view, emphasizing social, cultural and psychological needs and changes. Plays of Maria Laïna, Akis Dimou, Vassilis Katsikonouris, Sakis Serefas enable us to study the reflections between food, feelings and memory, and to understand how “learn to cook” or “learn to eat” are synonyms to “learn about life” and “learn about themselves”. Cooking on stage and inviting the spectators to eat, as in Michael Marmarinos’ National Anthem (2001), is also associated with national identity, collective memory and political meaning.

Το φαγητό, μέσα από το λόγο ή ακόμη και τη σκηνική του απεικόνιση, ήταν παρόν στο ελληνικό θέατρο. Στη σύγχρονη ελληνική δραματουργία, το φαγητό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το κοινωνικό και πολιτισμικό γίγνεσθαι, αντανακλά άμεσα το περιβάλλον, τις όποιες κοινωνικοπολιτικές μεταβολές και ενίοτε καθίσταται ο μοχλός της δράσης, πυροδοτώντας ένταση και πάθος. Συχνά, μέσω της μεταφοράς ή της αλληγορίας αποκαλύπτει την εσωτερικότητα των προσώπων, τους φόβους ή τις προσδοκίες τους.Τα έργα των Μαρία Λαϊνά, Άκη Δήμου, Βασίλη Κατσικονούρη, Σάκη Σερέφα, γραμμένα ανάμεσα στο 1996 και το 2008, στα χρόνια της ευμάρειας στο εσωτερικό, αλλά και των πολιτικών και οικονομικών αλλαγών στο εξωτερικό, αποκαλύπτουν αφενός τις αλλαγές στις διατροφικές επιλογές των νεοελλήνων και τις νέες τάσεις της γαστρονομίας που επικρατούν, αφετέρου προβληματίζονται με το νέο οικονομικό και πολιτικό πλαίσιο, οπότε το φαγητό καθίσταται τόσο ανάγκη βιολογικής επιβίωσης όσο και συναισθηματικής, καθώς επίσης και πηγή αυτογνωσίας.Η «πολιτική» όψη της τροφής, παρούσα σε όλα σχεδόν τα έργα που εξετάζουμε, πρωταγωνιστεί με ξεχωριστό τρόπο στην παράσταση Εθνικός Ύμνος του Μιχαήλ Μαρμαρινού, όπου το τραπέζι γίνεται ο τόπος προβληματισμού και αναζήτησης της εθνικής ταυτότητας και συντήρησης της εθνικής μνήμης.