Od ateizmu pojęcia do ateizmu bez pojęcia

Résumé Pl En

W tekście autor próbuje przemyśleć „ateizm pojęcia” rodzący – jego zdaniem – „kult pojęcia”. Autor stawia pytanie, czy „ateizm pojęcia” nie jest pozostałością po myśleniu teistycznym, które należy przezwyciężyć. Stawia także pytanie, czy możliwy jest „ateizm poza pojęciem”. To jednak zmusza go do zastanowienia się nad samą ideą pojęcia. Autor ma świadomość, że „pojęcie” nie jest „poza życiem”, ale jest jednym z „trybów życia”. Dlatego autor „ateizm pojęcia” nie przeciwstawia „ateizmowi bez pojęcia”, o ile „pojęcie” nie przeciwstawia się „życiu”. „Ateizm bez pojęcia” jest raczej praktyką ateistyczną i dotyczy „stylu życia”, a nie treści „przekonań” lub „postaci pojęciowych”. W ateistycznym świecie czas nie jest uruchomieniem potencjalnych możliwości, to nie realność czasu tworzy realność zdarzeń, ale same wydarzenia pozwalają wyłonić się biegowi czasu. Tak rozumianym kosmosem nie rządzi żadna pozaczasowa zasada, jest on zdany na czystą immanencję swej poza-prawości i bez-pojęciowości.

Wrobel explores ‘atheism of the concept,’ which for him gives rise to the ‘cult of the concept’. He asks if ‘atheism of the concept’ might not be a vestige of theistic thinking, which we ought to overcome. He also asks if an ‘atheism beyond the concept’ might be possible, but this forces him to reflect on the very notion of the concept. He remains conscious of the fact that the ‘concept’ is not ‘beyond life’ but is ‘a way of life’ – one among many. This is why Wrobel does not present ‘atheism of the concept’ as opposite to ‘atheism without the concept,’ in as far as ‘the concept’ is not the opposite of ‘life’. ‘Atheism without the concept’ is rather an atheistic practice and concerns ‘lifestyle’ rather than the content of ‘convictions’ or ‘conceptual forms’. In an atheistic world, time is not about activating potential; it is not the reality of time that creates the reality of events, but the events themselves allow the course of time to unfold. The cosmos thus understood is not governed by any timeless principle, it must rely on the pure immanence of its being outside of rectitude and beyond the conceptual.