O pewnym chłopskim geście

Résumé Pl En

Punktem wyjścia jest problem badawczy: kto powinien analizować chłopskie dziedzictwo? Czy narracje pisane z pozycji miejskiej czy akademickiej reprezentują wieś? Jak szukać alternatywnych ujęć, nowych metod, innych narzędzi opisu? Analizowane są zwłaszcza dwa przypadki na różne sposoby prezentujące polskich chłopów: Shoah Claude Lanzmanna i Niepamięć Pawła Brożka. Autorka proponuje refleksję nad gestem jako znaczącym nośnikiem pamięci kulturowej oraz przekaźnikiem energii społecznej. Wyróżnia też powtarzalne funkcje gestów. Autorka określa te badania mianem studiów gestycznych. Głównym przykładem jest gest podrzynania gardła reprezentowany w wielu narracjach o chłopach (które dotyczą m.in. rabacji i Zagłady), ale i stale obecny w społecznych skojarzeniach, czego dowodzi m.in. lektura współczesnych forów internetowych.

The point of departure is the following research problem: who ought to analyse peasant heritage? Can narratives written from the position of an academic in the city represent the village? How can we find alternative perspectives, new methods and new descriptive tools? Dauksza focuses on two documentary films that represent Polish peasants, namely Claude Lanzmann’s Shoah and Piotr Brożek’s Niepamięć [Oblivion]. She proposes to think about the gesture as a significant carrier of cultural memory as well as a transmitter of social energy. She also highlights the repeatable functions of gestures. Dauksza calls studies of this type ‘gesture studies’. Her main example is the gesture of throat-cutting represented in many narratives about peasants (e.g. the Galician Slaughter or the Shoah); this gesture also pervades other social contexts such as contemporary internet forums.