Czym jest Północ wyobrażona? Zasady etyczne

Résumé 0

Le Nord est un espace imaginé et représenté depuis des siècles par les artistes et les écrivains du monde occidental, ce qui a mené, au fil du temps et de l'accumulation successive de couches de discours, à la création d'un " imaginaire du Nord " - que ce Nord soit celui de la Scandinavie, du Groenland, de la Russie ou du Grand Nord, ou encore des pôles. Or les Occidentaux ont atteint le Pôle Nord il n'y a qu'un siècle, ce qui fait du " Nord " le produit d'un double regard, de l'extérieur - les représentations, surtout occidentales - et de l'intérieur - les cultures nordiques (inuites, scandinaves, cries, etc.). Les premières étant souvent simplifiées et les secondes méconnues, si l'on souhaite étudier le " Nord " dans une perspective d'ensemble, nous devons donc poser deux questions : comment définir le Nord par l'imaginaire ? Selon quels principes éthiques devons-nous considérer les cultures nordiques pour en avoir une vue complète, incluant notamment celles qui ont été minorées par le Sud ? Nous répondrons ici à ces deux questions, d'abord en définissant l'imaginaire du Nord, puis en proposant un programme intégrateur pour " recomplexifier " l'Arctique culturel. Édition multilingue en polonais, mais aussi en français, suédois, anglais, sâme du Nord, inuktitut et estonien. Północ to przestrzeń, którą artyści i pisarze świata zachodniego wyobrażali sobie i przedstawiali od wieków. Sukcesywne nawarstwianie się różnych dyskursów doprowadziło z biegiem czasu do powstania całego zbioru reprezentacji, który autor nazywa „Północą wyobrażoną” - obejmującą obszary Skandynawii, Grenlandii, Rosji czy Dalekiej Północy, a nawet oba bieguny. Tymczasem ludzie Zachodu dotarli na biegun północny zaledwie sto lat temu, co sprawia, że „Północ” jest de facto wytworem podwójnego spojrzenia, z zewnątrz – poprzez reprezentacje pochodzące głównie z Zachodu – i od wewnątrz – ze strony kultur północnych (inuickich, skandynawskich, kri, itd.). W związku z tym, że wyobrażenia zachodnie są często uproszczone, a kultury północne pozostają nadal mało znane, chęć badania „Północy” jako całości prowadzi do dwóch pytań. Po pierwsze, jaka definicja Północy wyłania się z wyobrażeń o niej i sposobów jej przedstawiania? Po drugie, zgodnie z jakimi zasadami etycznymi należy postępować wobec kultur północnych, aby uzyskać ich pełny obraz i nie pominąć zwłaszcza tych społeczeństw, które zostały zmarginalizowane przez Południe? Niniejszy tekst przedstawia odpowiedzi na powyższe pytania podejmując, w pierwszej kolejności, próbę zdefiniowania „Północy wyobrażonej”, a następnie proponując wielowymiarowy program mający na celu odkrywanie i ukazanie złożoności kulturowej Arktyki. Wydanie wielojęzyczne w języku polskim, a także francuskim, szwedzkim, angielskim, północnosaamskim, inuktitut i estońskim. Tekst przetłumaczony na 15 języków Północy. Każde wydanie zawiera inny zestaw 7 wersji językowych w celu ukazania różnorodności języków Północy i Arktyki. Wydanie w języku polskim opublikowane we współpracy z Instytutem Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, do którego kierujemy słowa podziękowania.