Fiche du document
21 juin 2022
- handle: 10670/1.7j8e9o
Ce document est lié à :
info:eu-repo/semantics/reference/issn/1507-4153
Ce document est lié à :
info:eu-repo/semantics/reference/issn/2719-4191
https://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/ , info:eu-repo/semantics/openAccess
Citer ce document
Paweł Dybel et al., « Pamiątka, hołd, laudacja w literaturze i kulturze », Napis, ID : 10670/1.7j8e9o
Métriques
Partage / Export
Résumé
Jubileuszowy, XXV numer czasopisma „Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej”, założonego w 1994 roku przez Profesora Janusza Maciejewskiego, pierwszego Redaktora Naczelnego rocznika, nosi tytuł „Pamiątka, hołd, laudacja w literaturze i kulturze”. W ćwierćwiecze swojego istnienia „Napis” wraca do korzeni – tego, co stanowiło jego wyróżnik, specjalność – do literatury zajmującej szeroką przestrzeń między twórczością wysokoartystyczną a produkcją literacką amatorów i autorów minorum gentium; między sztuką a rzemiosłem, między pisarstwem autorskim a folklorem środowiskowym, często bezimiennym. Numer rozpoczyna obszerny wstęp Barbary Wolskiej, w którym przypomina się początki pisma i ukazuje jego ewolucję. W dziale „Rozprawy i materiały” znajdują się artykuły poświęcone pośmiertnym pochwałom, zamawianym dla członków rodu przez birżańskich Radziwiłłów (Mariola Jarczykowa), sposobom upamiętniania zasług i cnót obrońców ojczyzny w kazaniach pogrzebowych Fabiana Birkowskiego (Michał Kuran), utrwalonym w literaturze legendom bohaterskich postaci: biskupa Kajetana Sołtyka (Krystyna Maksimowicz) czy księcia Józefa Poniatowskiego (Roman Magryś), a wreszcie hołdów składanych przez poetów, malarzy i filozofów zmarłym wartym szacunku i pamięci – tym bardziej, jeśli byli to równocześnie przyjaciele lub krewni (rozprawy: Tadeusza Półchłopka o poetyckich laudacjach dla Józefa Dunina Borkowskiego, Julity Paprotnej o Jacku Malczewskim we wspomnieniach syna oraz artykuł Beaty Garlej o tekstach wspomnieniowych Romana Ingardena). Część edytorska prezentuje przejście „między dawnymi a nowymi laty” – od edycji nieznanych listów z XVIII wieku (Bożena Mazurkowa), poprzez rozważania o wpływie reformacji na sferę mediów i komunikowania (Aleksandra Matykiewicz-Włodarska) i ciekawy przypadek „podwójnej laudacji” – równoczesnego hołdu dla biblioteki i człowieka (Wojciech Kaliszewski), po problematykę związaną z edytorstwem cyfrowym (Konrad Niciński, Bartłomiej Szleszyński). Dział Varia reprezentują cztery teksty, również związane z tematyką przewodnią numeru, mówiące o ostatnich słowach słynnych postaci (Magdalena Kreft), czczeniu rocznic narodowych (Magdalena Piotrowska), „krytycznym panegiryku” Hugona Kołłątaja dla miasta Moskwy (Marek Nalepa) oraz o zjawisku ekslibrisu, który wyraża zarówno szacunek dla księgi, jak i określa tożsamość jej właściciela (Barbara Stelingowska). Dział ten zamyka część ilustracyjna – prace fotograficzne studentów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie opatrzone ich komentarzami. Bogato reprezentowany jest również dział recenzji (teksty omówień pióra Bogdana Mazana, Marka Pąkcińskiego, Ewy Głębickiej i Pawła Dybla). Zapraszamy do lektury najnowszego numeru i poznania przeróżnych sposobów, za pomocą których twórcy przez wieki oddawali cześć, utrwalali chwilę i walczyli z niepamięcią, posługując się w tym celu rozmaitymi gatunkami literackimi i środkami plastycznymi. The jubilee, XXV edition of the journal Napis. Pismo poświęcone literaturze okolicznościowej i użytkowej [Inscription. Periodical on Occasional and Applied Literature], founded in 1994 by Professor Janusz Maciejewski, its first editor-in-chief, is entitled Souvenir, Tribute and Laudation in Literature and Culture. On the twenty-fifth anniversary of its creation, Napis returns to its roots – to that, which was its distinguishing quality and speciality – to the literature occupying the vast space between high-brow work and literary productions by amateurs and authors of the minorum gentium; between art and craft, and between original writing and the, often nameless, local folklore. The edition begins with a comprehensive introduction by Barbaba Wolska, in which the beginnings of writing and its evolution are remembered. The Essays and Materials section contains articles devoted to posthumous praise ordered for family members by the Biržai Radziwiłłs (Mariola Jarczykowa), the ways of commemorating the services and virtues of the defenders of the Fatherland in funerary sermons by Fabian Birkowski (Michał Kuran), the legend of heroic figures, preserved in literature: bishop Kajetan Sołtyk (Krystyna Maksimowicz) or Prince Józef Poniatowski (Roman Magryś), and finally the homages paid by poets, painters and philosophers to the deceased worthy of respect and remembrance – especially if they were, at the same time, their friends or relatives (essays: by Tadeusz Półchłopek on the poetic laudations for Józef Dunin Borkowski, by Julita Paprotna on Jacek Malczewski in his son’s memoirs, and by Beata Garlej on commemorative texts of Roman Ingarden). The editorial part presents a transition ‘between old and new times’: from editing of unknown letters from the eighteenth century (Bożena Mazurkowa), through deliberations on the influence of the Reformation on the field of media and communication (Aleksandra Matykiewicz-Włodarska) and an interesting case of ‘double laudation’ – the simultaneous tribute to the library and to a person (Wojciech Kaliszewski), to the issues of digital editing (Konrad Niciński, Bartłomiej Szleszyński). The Varia section feature four texts, also related to the main theme of the edition, concerned with the last words of famous people (Magdalena Kreft), commemorating national anniversaries (Magdalena Piotrowska), the ‘critical panegyric’ of Hugon Kołłątaj for the city of Moscow (Marek Nalepa), and the phenomenon of the ex-libris, which expresses respect for the book and determines the identity of its author (Barbara Stelingowska). This section concludes with a graphic part – photographic works by students of the Academy of Fine Arts in Warsaw with their authors’ comments. The review section is also rich in articles (including by Mogdan Mazan, Marek Pąkciński, Ewa Głębicka and Paweł Dybel). We invite readers to peruse the latest edition of the journal and get to know the various ways in which authors across the ages have been paying tribute, preserving the moment and fighting oblivion, employing many different literary genres and graphic devices to this effect.