Vragen rondom het drama op Schoonder Sigt: Een nader onderzoek van de zelfmoord van Robert Jacob Gordon in 1795

Résumé 0

De befaamde reiziger en ontdekker Robert Jacob Gordon (1743-1795), militair commandant van de Kaap de Goede Hoop, maakte in 1795 een eind aan zijn leven, een maand nadat hij de Kaap had moeten overgeven aan de Engelsen. De historiografie ziet een causaal verband tussen die twee activiteiten: Gordon pleegde zelfmoord, omdat iedereen hem minachtte als een laffe verrader, zelfs door de Engelsen. Dat beeld van Gordon de verrader/zelfmoordenaar is ontleend aan contemporaine geschriften van politieke tegenstanders en klakkeloos overgenomen en doorverteld in de Zuid-Afrikaanse geschiedschrijving, die een nationalistisch-antikoloniaal paradigma aanhangt. Maar Gordon was niet laf en hij heeft de Kaap niet verraden want hij had gedaan wat van een militair 18e-eeuwse officier werd verwacht; het besluit tot de overgave werd door de VOC-top als geheel genomen en werd niet geminacht door de Engelsen. Gordon pleegde dus geen zelfmoord uit wroeging en schaamte, maar omdat hij ziek was en de nog verdere onttakeling van lijf en geest vreesde.