PRESERVING THE NON-PRESERVABLE GEOHERITAGE OF THE ALIAKMON RIVER: A CASE STUDY IN GEOEDUCATION LEADING TO CUTTING-EDGE SCIENCE

Résumé El En

Η αρχική περιγραφή των οφιολίθων σαν ωκεάνια λιθόσφαιρα και η σημασία της μεταμορφωμένης σόλας, βασίστηκαν σε έρευνα των Ε. Moores (1969) και J. Zimmerman (1968) στον Βούρινο, Δυτ. Μακεδονία: η δουλειά τους αποτέλεσε βασικό ρόλο στη δημιουργία της θεωρίας των τεκτονικών πλακών. Θέσεις «κλειδιά» της έρευνάς τους βρίσκονταν κατά μήκος της κοιλάδας του ποταμού Αλιάκμονα, μεταξύ της Μονής Ιλαρίωνα και του οικισμού της Παναγίας. Η περιοχή αυτή έχει πλημμυρίσει (2012) από τα νερά του ταμιευτήρα του φράγματος Ιλαρίωνα. Για τις σημαντικές επιστημονικές θέσεις αυτές, δεν υπήρχε καμία δυνατότητα «προστασίας», άρα τι θα μπορούσε να γίνει για να διατηρηθεί η γεωκληρονομιά τους; Μεταξύ του 2005 και του 2008, το Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, με χρηματοδότηση της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ), υλοποιήθηκε μία γεω-εκπαίδευση ώστε να δώσει μια "τελευταία ευκαιρία" στη γεωλογική τεκμηρίωση της κοιλάδας του Αλιάκμονα. Σε διάστημα τριών ετών, πάνω από 60 διεθνείς ερευνητές φοιτητές και υψηλού επιπέδου καθηγητές συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Εκπονήθηκαν 37 Πτυχιακές εργασίες και 6 Μεταπτυχιακές Διατριβές. Το μεγαλύτερο επίτευγμα του προγράμματος, ήταν η ανανέωση της βάσης δεδομένων του Αλιάκμονα, στο πλαίσιο των υφιστάμενων, επιστημονικών μοντέλων αιχμής.

The initial documentation of an ophiolite as oceanic lithosphere and the significance of an ophiolite’s basal sole in its emplacement were based on the research of E. Moores (1969) and J. Zimmerman (1968) at the Vourinos Ophiolite, Greece: their work became a lynch-pin in the establishment of plate tectonic theory. Key localities of their research were located along the Aliakmon River Valley between Ilariona Monastery and the village of Panayia. This same area has since been flooded (2012) with the construction of a new hydroelectric reservoir. There was no option for “saving” these sites of the birth of plate tectonic theory: what could be done to preserve their geoheritage? Between 2005 and 2008, the Institute of Geology and Mineral Exploration, with funding provided from the Public Power Corporation, sponsored geo-education to provide a “last chance” of geologic documentation of the Aliakmon Valley. In a three year period, over 60 international student and professorial-level researchers participated in the project. 37 Senior Theses were produced and 6 masters’ dissertations. The greatest achievement of the program was the revitalization of the Aliakmon data base within current, cutting-edge scientific models.