Śmierć, śmierć, inne życie. Wieś w literaturze polskiej przełomu XX i XXI wieku

Résumé Pl En

Tekst stanowi omówienie przemian pozycji wsi w kulturze i prozie polskiej przełomu XX i XXI wieku. Podstawowe tezy: 1) w latach 90. XX wieku zanika nurt chłopski w literaturze (ze względu na utratę reprezentacji symbolicznej i politycznej), a w jego miejsce pojawia się proza o tematyce wiejskiej; 2) fabularnym wykładnikiem podwójnej śmierci nurtu chłopskiego staje się motyw umierania wsi (wyludnienia, biedy) oraz status nieumarłych (upiorów, widm) nadawany zbiorowości wiejskiej; 3) dopiero w tekstach drugiej dekady XXI wieku wieś przedstawiana w literaturze zaczyna wytwarzać nowe więzi społeczne, nowe metody produkcji i zmienioną narrację.

Exploring the changing position of the village in Polish culture and fiction at the turn of the twenty-first century, Czapliński argues that: 1) the 1990s see a decline in the literary peasant tradition (due to the loss of symbolic and political representation); in its place we get fiction that thematizes the village; 2) in the plot, the double death of the peasant tradition is expressed through the motif of the dying village (depopulation, poverty) as well as the status of the undead (ghosts, spectres) imparted on the village community; 3) only in works of the 2010s, literary representations of the village begin to give rise to new social ties, new methods of production and other narratives.