Piętno „żydokomuny” w ujęciu pokoleniowym. Szkic do badań

Résumé Pl En

Tekst stanowi zarys badań nad narracjami o „żydokomunie”, które budują lub które powielają osoby napiętnowane jako członkowie rodzin żydowskich komunistów. Interesują mnie podobieństwa i różnice w opisie, interpretacji i ocenie żydowskich komunistów, jakie znaleźć można w narracjach ich samych, ich dzieci i ich wnuków. Charakterystycznymi węzłami tych narracji są: interpelacja kolektywnego podmiotu, którego mówiący chcą reprezentować; abstrahowanie od kontekstu społeczno-politycznego; niechęć do poruszania tematu antysemityzmu; wyznanie poczucia odpowiedzialności i winy; skrucha. W kontekście silnie obecnych w polskiej kulturze antysemityzmu i antykomunizmu, narracje te interpretuję jako „egzamin z podporządkowania” większościowemu status quo, do którego zmuszani są w Polsce Żydzi.

This article outlines research on narratives on ‘żydokomuna’ [Judeocommunism] as constructed and disseminated by individuals identified as Jewish Communists or family members of ‘commie Jews’. Zawadzka studies the similarities and differences in the description, interpretation and evaluation of Jewish Communists as found in their own narratives, or the narratives of their children and grandchildren. Characteristic nodes in these narratives are: the interpellation of the collective subject that the speaking subject wishes to represent; abstraction from the social and political context; unwillingness to address anti-Semitism; admissions to a feeling of responsibility and guilt, repentance. In the context of the strong presence, in Poland, of both anti-Semitism and anti-Communism, Zawadzka reads these narrations as ‘exams in subordination’ to the majority status quo to which Jews are subjected in Poland.