Ciała zdruzgotane, ciała oporne

Résumé Pl En

Ciała zdruzgotane, ciała oporne są pracą o kapitalnym znaczeniu dla współczesnych badań humanistycznych w Polsce, pracą jednoznacznie wpisującą się w "zwrot afektywny", który dokonał się w humanistyce światowej już jakiś czas temu, ale też ujmującą zagadnienie afektów na swój własny, oryginalny sposób. Chodzi nie tylko o krytyczną refleksję wobec różnych nurtów myślenia o afektach, ale też lekturową egzemplifikację powiązaną ściśle z historią. Jest to praca, która po raz pierwszy na gruncie krajowym podejmuje tę problematykę na taką skalę i zarazem praca, która w oparciu o wypracowane przez silnie zróżnicowany zespół badawczy podstawy teoretyczne proponuje szereg nowatorskich lektur różnorodnych tekstów, które pozostawiły swój trwały ślad w kulturze XX wieku. Przedmiotem rozpraw składających się na ten tom jest estetyka afektywna, która traktuje dzieła nie jako obiekty odizolowane, ale raczej kładzie nacisk na ich charakter intertekstualny, czy nawet "pan-inter-tekstualny", jak powiada we Wstępie Marek Zaleski, na ich uwikłanie w rozległym gąszczu różnorodnych zakamarków kultury. Podstawową zasadą czytania w każdym tekście jest to, że reakcja afektywna zostaje wysunięta na pierwszy plan i staje się ważniejsza od znaczenia komunikatu. Takie podejście, opierające się na hermeneutyce afektywnej, przybliża odpowiedź na pytanie o zasadniczym dla całego projektu znaczeniu: jak działa dzieło sztuki? Czytanie afektywne sprawia, że dzieło sztuki staje się wydarzeniem, które zwykle wstrząsa tradycyjnym systemem wiedzy, opartymi na nim przyzwyczajeniami i schematami. Redaktorzy i autorzy tomu słusznie podkreślają polityczny kontekst tej książki - cielesność i opresję ciała opanowanego przez reżymy znaków w społeczeństwie totalitarnym i demokratycznym. (Prof. Adam Dziadek)

The triad of history (both History and (micro)history), body and affect provides a framework for interpretations gathered in this book. Addressing literary, cinematic and artistic depictions of affective encounters between an individual and the flow of history, the authors attempt to provide descriptions of both the bodies shattered by historical discipline, and those which resist the imposing mechanisms of the historical machine. Literary and cultural scholars, art historians and philosophers, whose essays are presented in this volume, have decided to take an interest in affects not only in order to immerse themselves in the reflection on the crisis of representation which has animated critical thought in the humanities in the last few decades. They all turn towards a material, somatic experience of history and towards history understood as event and/or trauma. Affective aesthetics do not approach analysed objects as isolated or closed works, but rather, they uncovers their pan-intertextuality and the complex and convoluted paths of their influence on both individual and cultural reception. The notion of representation is replaced here by that of figuration. Affective perspective allows one to interpret works of literature and art in a new way, or rather, it opens up a possibility to reach, with the help of new, more adequate tools, for that which has long been of interest to cultural analysis. It leads one towards new readings/analysis, as well as to the new concept of historicity enriched by the powers of imagination. (Prof. Adam Dziadek)