Metafory pamięci

Fiche du document

Auteurs
Date

8 janvier 2024

Type de document
Périmètre
Langue
Identifiants
Source

Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk

Collection

OpenEdition Books

Organisation

OpenEdition

Licences

https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ , info:eu-repo/semantics/openAccess

Mots-clés En Pl Und

metaphor memory nineteenth century memory studies Romanticism anthology metafora pamięć dziewiętnasty wiek memory studies romantyzm antologia ART015120 LIT004110 Cultural studies Literature Slavic ACVC DSB

Sujets proches En

Retention (Psychology)

Citer ce document

Grzegorz Marzec et al., « Metafory pamięci », Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, ID : 10670/1.mc5xzi

Métriques

Partage / Export

Résumé Pl En

Nasze czasy, jak określił je Pierre Nora, jeden z proroków zwrotu pamięciowego w kulturze, historii i nauce, to „czas pamięci”. Ale już blisko 150 lat temu Julian Ursyn Niemcewicz zapisał myśl niemal identyczną: „Żyjemy w czasie pamiętników”. Niniejszy tom próbuje zrelacjonować obecność kwestii pamięciowych w dziewiętnastowiecznej świadomości, celowo wszakże – jeśli nie liczyć drobnych wyjątków – rezygnując z tych obszarów, na których te odniesienia są najłatwiejsze do zdiagnozowania, tzn. w literaturze pięknej i pamiętnikarstwie. Tytułowe „metafory”, inspirowane pracami historyka psychologii Douwe Draaismy, to swoiste szkła, przez jakie oglądano pamięć – fenomen każdemu tak bliski, a zarazem niejasny, iż zwykle trzeba używać sposobów nie wprost, by lepiej go uchwycić. Przykładami takich metafor są woskowa pieczęć, księga, ogród, kalendarz, labirynt, moneta albo medal, wystawa pamiątek, mogiła, więzienie, podróż, dagerotyp; metaforyki nie unikają też traktaty medyczne i neurologiczne. Szczególnym sposobem konceptualizacji pamięci były rozwijane wówczas teorie mnemotechniczne, którym poświęcona została osobna część. Książka zawiera również dokonane przez autora antologii przekłady tekstów (w całości bądź we fragmentach), pozwalające przedstawić problematykę pamięci w nieco szerszym kontekście.

Pierre Nora, one of the prophets of the memory turn in culture, history and science, described our times as a 'time of memory'. Nearly 150 years ago, Julian Ursyn Niemcewicz wrote down an almost identical thought: ‘We live in the time of memoirs’. This volume attempts to recount the presence of memory issues in nineteenth-century consciousness. However, it deliberately – if not counting minor exceptions – forgoes those areas where these references are easiest to diagnose, i.e. in fiction and diarism. The 'metaphors' of the title, inspired by the work of the historian of psychology Douwe Draaisma, are peculiar glasses through which memory is viewed – a phenomenon so close to everyone and yet so obscure that it is usually necessary to use non-direct ways to better grasp it. Examples of such metaphors include a wax seal, a book, a garden, a calendar, a labyrinth, a coin or a medal, an exhibition of memorabilia, a grave, a prison, a journey, a daguerreotype; metaphors are present also in medical and neurological treatises. A particular way of conceptualising memory were the mnemonic theories developed at the time, to which a separate section is devoted. The book also contains translations of texts made by the author of the anthology (either as a whole or in fragments), which make it possible to present the issue of memory in a slightly broader context.

document thumbnail

Par les mêmes auteurs

Sur les mêmes sujets

Exporter en