Chronologia holoceńskich procesów wydmotwórczych na wybrzeżu Bretanii (Francja północno-zachodnia) : Rekonstrukcja na podstawie analizy danych archeologicznych.

Résumé Pl

Rozwój i ewolucja wydm nadmorskich jest kontrolowana przez wiele czynników, takich jak bilans materiału osadowego, zmiany względnego poziomu morza, siła i kierunek wiatrów, czy stabilność szaty roślinnej. Na podstawie badań stratygraficznych, geomorfologicznych i chronologicznych przeprowadzonych wzdłuż atlantyckich wybrzeży Europy podkreślono związek między powstawaniem wydm nadmorskich a zmianami warunków klimatycznych. Podczas gdy w Portugalii, Hiszpanii i Irlandii zrekonstruowano chronologie akrecji wydm w holocenie, dane dostępne dla francuskiego wybrzeża Atlantyku ograniczają się głównie do wybrzeża Akwitanii. Wynika to głównie z braku dobrze rozwiniętych gleb kopalnych zachowanych w obszarach wydmowych. W szczególności w kompleksach wydmowych Bretanii zachowały się jedynie słabo rozwinięte horyzonty organiczne, uniemożliwiając datowanie metodą radiowęglową. W tej pracy proponujemy alternatywną metodę rekonstrukcji chronologii procesów eolicznych opartą na interpretacji stanowisk archeologicznych odkrytych na obszarach wydm nadmorskich Bretanii.Półwysep Bretoński, położony w najbardziej wysuniętej na zachód części atlantyckiego wybrzeża Francji, charakteryzuje się ograniczoną dostawą materiału osadowego pochodzenia fluwialnego. W rezultacie pokrywa osadowa w strefie przybrzeżnej jest słabo rozwinięta, a formy akumulacyjne reprezentują jedynie 12% linii brzegowej Bretanii. Akrecja osadów morskich tworzy na ogół niskie formy wydmowe izolujące laguny, słone mokradła lub niewielkie doliny rzeczne. Jednak niektóre kompleksy wydmowe rozwijają się na ponad 2 km w głąb lądu. Od końca XIX wieku, w obszarze tych kompleksów odkryto i zbadano liczne stanowiska archeologiczne. W niniejszej pracy to szeroko dostępne dane archeologiczne zostały wykorzystane jako wyznaczniki chronologiczne ewolucji wydm nadmorskich w ciągu ostatnich 6000 lat. Na podstawie ponownej oceny dostępnej dokumentacji wybrano 211 stanowisk usytuowanych na obszarach wydmowych. Ponowna analiza tych danych pozwoliła na zidentyfikowanie czterech głównych okresów wydmotwórczych datowanych na: 4648-4100 cal BP ; 3251 – 2400 cal BP ; 1065 – 692 cal BP ; 350 – 112 cal BP. Zaobserwowana synchroniczność akrecji osadów eolicznych pomiędzy różnymi wydmami Bretanii sugeruje, że wywołana ona była przez szereg czynników regionalnych, takich jak zmiany poziomu morza, zmiany bilansu materiału osadowego i ewolucję warunków klimatycznych.