PETROLOGY, GEOCHEMISTRY AND GEOTECTONIC SETTING OF THE TITAROS OPHIOLITE AND ASSOCIATED PELAGONIAN BASEMENT ROCKS IN THE AREA NW OF MT. OLYMPOS, GREECE

Résumé El En

To οφιολιθικό σύμπλεγμα του όρους Τίταρος στην περιοχή ΒΔ του Ολύμπου βρίσκεται επωθημένο σε Περμο-Αιθανθρακοφόρους γρανιτικούς ορθογνεύσιους και άγνωστης ηλικίας αμφιβολίτες στο ανατολικό περιθώριο της Πελαγονικής μάζας. Αποτελείται από μανδυακό περιδοτίτη χαρτσβουργιτικής σύστασης με κατά τόπους εμφανίσεις χρωμίτη και ένα καλά ανεπτυγμένο μαγματικό θάλαμο με κυκλικές ενότητες σωρειτικών πετρωμάτων δουνίτη-λερζόλιθου-βερλίτη-πυροξενίτη που μεταβαίνουν σε συμπαγείς γάββρους με φωλιές πλαγιογρανιτών και διαβασικές φλέβες στα ανώτερα τμήματα τους. Χημικές αναλύσεις ορυκτών και ολικού πετρώματος φανερώνουν συνθήκες γένεσης του οφιόλιθου σε ένα καθαρά ωκεάνειο περιβάλλον επάνω από μία ζώνη κατάδυσης πλάκας και την περιστασιακή συμμετοχή τηγμάτων προερχόμενων από καταδυθέντα ιζήματα. Οι αμφιβολίτες του κρυσταλλικού υπόβαθρου δείχνουν σαφή χημική συγγένεια προς θολεϊίτες εσωτερικού πλάκας με μια ελαφρά επίδραση από ρευστά καταδυόμενης πλάκας. Εφελκυστικές γραμμώσεις ορυκτών και κινηματικοί δείκτες στους ορθογνεύσιους και αμφιβολίτες υποδηλώνουν φορά μετακίνησης του οφιόλιθου προς τα ΑΝΑ. Προτείνεται ότι οι βασαλτικοί πρωτόλιθοι των αμφιβολιτών τοποθετήθηκαν κατά τη διαμπερή ρήξη του Α. περιθωρίου της Πελαγονικής στο Περμο-Τριαδικό η οποία και κατέληξε στη μετέπειτα δημιουργία του ωκεανού του Βαρδάρη. Ο οφιόλιθος του Τίταρου σχηματίσθηκε όταν ο ωκεανός του Βαρδάρη άρχισε να κλείνει μέσω μιας διαδικασίας ενδο-ωκεάνειας κατάδυσης πλάκας με φορά προς τα ΒΑ και επακόλουθη τοποθέτηση του προς τα ΝΑ επάνω στο Α. περιθώριο της Πελαγονικής, πιθανόν κατά το Κατώτερο Κρητιδικό.

The Titaros ophiolite in Greece is a coherent thrust sheet of oceanic rocL· that lies atop Permo-Carboniferous granitic orthogneisses and amphibolites of unknown age of the eastern Pelagonian margin in the area NW of Mt. Olympos. It comprises a harzburgite tectonite mantle sequence with chromite mineralisation and a welldeveloped magma chamber with cyclic units ofdunite-lherzolite-wehrlite-pyroxenite that pass upwards into massive gabbros cut by diabase dykes and locally containing plagiogranite ponds. Ophiolite mineral and whole-rock chemistry are strongly in favour of a supra-subduction zone origin in a purely oceanic setting with the occasional brawny signature of melts from subducted sediments. By contrast, the basement amphibolites display a clear within-plate tholeiitic affinity with a slight imprint of subduction-zone fluids. Mineral stretching lineations and kinematics indicators of the orthogneisses and amphibolites suggest a consistent transport direction to the WSW. It is proposed that the basaltic protoliths of the amphibolites were emplaced during Permo-Triassic rifting of the eastern Pelagonian margin that led to the subsequent formation of the Vardar Ocean. The Titaros ophiolite was formed during closure of the Vardar Ocean via northeast-directed intra-oceanic subduction and subsequent obduction towards the southwest onto the eastern Pelagonian margin, probably in the Lower Cretaceous.