Οστεοπενία: νόσος των αυγοπαραγωγών ορνίθων με σοβαρές επιπτώσεις στην παραγωγικότητα και στην ευζωία τους Osteopenia: a disease of laying hens with major impact on production and welfare El En

Résumé El En

Η Οστεοπενία είναι μια σημαντική ασθένεια του σκελετού των αυγοπαραγωγών ορνίθων. Θεωρείται ως μια γενικευμένη σκελετική διαταραχή που έχει ως αποτέλεσμα κατάγματα των οστών και κυρίως χαρακτηρίζει γενότυπους αυγοπαραγωγών ορνίθων με πολύ υψηλή παραγωγική ικανότητα. Από τη στιγμή που το πρόβλημα της οστεοπενίας διαγνώστηκε, η συχνότητα της έχει αυξηθεί. Υπολογίζεται ότι το 15-30% της θνησιμότητας των ορνίθων σε κοπάδια των ΗΠΑ συσχετίζεται με την οστεοπενία. Έχουν περιγραφεί δυο μορφές της νόσου, η υπεροξεία μορφή όπου οι θάνατοι συμβαίνουν με την έναρξη των συμπτωμάτων και η οξεία μορφή, όπου οι όρνιθες επιβιώνουν μετά την αρχική κατάρρευση τους. Η παθολογική αυτή κατάσταση έγινε γνωστή με τον όρο «Κλωβοκόπωση», αλλά όροι όπως «Κλωβοπαράλυση» και «Κλωβοστεοπόρωση» έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί. Σήμερα υπάρχουν τρεις διαφορετικοί όροι που χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν προβληματικές καταστάσεις των οστών στις αυγοπαραγωγές όρνιθες. Η Οστεοπενία είναι ένας ειδικός όρος που περιγράφει απώλεια οστίτη ιστοΰ που οδηγεί σε ευθραυστότητα των οστών, χωρίς να υποδηλώνει εάν εμπλέκεται η πυκνότητα του οοτού ή όχι. Η Οστεομαλακία προκαλείται από μη φυσιολογική εναπόθεση ανόργανων αλάτων στον οστίτη ιστό και χαρακτηρίζεται από στρώματα μη ή κακώς οστεοποιημένης οργανικής ουσίας στην επιφάνεια των πλατιών δοκίδων του μυελώδη οστίτη ιστοΰ. Στην Οστεοπόρωση υπάρχει μείωση του οστίτη ιστοΰ, του οποίου όμως η οργανική ουσία οστεοποιείται φυσιολογικά. Η οστεοπενία είναι νόσος που προκαλεί προβλήματα παραγωγής και οικονομικές απώλειες στον παραγωγό επηρεάζοντας ταυτόχρονα και την ευζωία των πτηνών. Η ευζωία των ορνίθων τίθεται σε αμφισβήτηση από τον πόνο και την εξάντληση που συνοδεΰουν καταστάσεις άμεσα συνδεδεμένες με σπασμένα οστά και νέα ή παλιά κατάγματα. Υπάρχουν σοβαρά προβλήματα παραγωγικότητας που συνδέονται πρώτον με αυξημένη θνησιμότητα και μειωμένη αυγοπαραγωγή και δεΰτερον με την επιμόλυνση των σφαγίων και του κρέατος τους από θραΰσματα οστών που προέρχονται από κατάγματα όταν οι όρνιθες οδηγοΰνται στο σφαγείο στο τέλος της παραγωγικής τους ζωής. Οι οικονομικές απώλειες στην πτηνοτροφία που προέρχονται από ραγισμένα και σπασμένα αυγά είναι πολύ σημαντικές και γι' αυτό είναι απαραίτητο για τον παραγωγό να μεγιστοποιήσει τη διαφορά του εισοδήματος του από τα πωληθέντα αυγά με το κόστος διατροφής. Για τους παραπάνω λόγους, μία ανισορροπία (π.χ. οστεοπενία, μειωμένη ποιότητα κελΰφους) ανάμεσα στις σχέσεις του ασβεστίου της τροφής, της σΰνθεσης των οστών και του σχηματισμοΰ των αυγών μπορεί κάλλιστα να επηρεάσει πολύ σημαντικά το εισόδημα του παράγωγου και το τελικό κέρδος από την εκτροφή ορνίθων αυγοπαραγωγής. Η αιτιολογία της οστεοπενίας διαιρείται σε κυρίους παράγοντες - την οστεομαλακία και την οστεοπόρωση- και σε προδιαθέτοντες, όπως γενετικοί,διατροφικοί και διαχειριστικοί παράγοντες. Η ανεπάρκεια ασβεστίου, φωσφόρου, βιταμίνης D ή ανισορροπία της σχέσης Ca/P στην τροφή μπορεί να προκαλέσει οστεομαλακία, ενώ αντιθέτως η οστεοπόρωση μπορεί να συνδεθεί με ορμονικές αλλαγές, την έλλειψη άσκησης και την ηλικία. Παράγοντες όπως η ηλικία κατά τη γενετήσια ωριμότητα, το σωματικό βάρος, ο μυελώδης οστίτης ιστός, καθώς και διάφορες φαρμακευτικές και διατροφικές ουσίες μποροΰν να επηρεάσουν ισχυρά την αντοχή των οστών. Η γενετική παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της οστεοπενίας, λόγω της χρήσης γραμμών με μικρό βάρος, πολύ καλή μετατρεψιμότητα τροφής και παραγωγή αυγών για μεγάλο χρονικό διάστημα. Γι' αυτό και μία λΰση στο πρόβλημα μέσω της γενετικής μοιάζει πολύ πιθανή. Αμεσες και γρήγορες λΰσεις για βελτίωση της αντοχής των οστών μπορεί να προέλθουν από διαχειριστικές και διατροφικές πρακτικές. Διαχειριστικές τροποποιήσεις έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζουν πάρα πολύ θετικά ή αρνητικά την αντοχή των οστών. Η διατροφή είναι η πιο συνηθισμένη μέθοδος που χρησιμοποιείται στην προσπάθεια βελτίωσης της οστεοπενίας. Τροποποιώντας τη διατροφή, τα αποτελέσματα, θετικά ή αρνητικά, των διαφόρων πειραμάτων πάνω στην οστεοαντοχή μποροΰν να είναι άμεσα και χωρίς οικονομική επιβάρυνση όταν συγκρίνονται με γενετικές και διαχειριστικές τροποποιήσεις.

Osteopenia is a significant disease of the skeleton in mature chickens used for egg production. It characteristically occurs in lines of laying hens with high rates of egg production and can be regarded as a generalised skeletal disorder resulting in bone fractures. Since the condition was first recognised, the scale of the problem has increased. It was estimated that in commercial flocks in the United States approximately 15-30% of hen mortality is related to osteopenia. The condition is divided into two forms: peracute, where death occurred with the onset of symptoms and acute, where the birds survived the initial collapse. The condition was first known as 'Cage Layer Fatigue', but terms such as 'Cage Layer Paralysis' and 'Cage Layer Osteoporosis' are also used. Nowadays there are three different terms which are used to describe poor bone condition. Osteopenia is a less specific term, which describes a loss in the amount of bone tissues leading to bone fragility without implying whether or not bone density is involved. Osteomalacia is caused by defective mineralisation of bone tissue and is characterised primarily by thick seams of unmineralised or poorly mineralised organic matrix on the surfaces of medullary bone trabeculae. In osteoporosis there is a decrease in the amount of bone tissue, the matrix of which is normally mineralised. Production problems and financial losses to the producer are caused by osteopenia affecting at the same time the welfare of the birds. Pain and distress associated with broken bones and healed or new fractures obviously compromise the welfare of the birds. There are also production problems, associated firstly with mortality and lost production in battery hens and secondly in the processing of spent layers where bone breakage results in the contamination of carcasses and recovered meat with splinters of bone. Losses to the poultry industry that result from cracked and broken eggs are very considerable and it is very important for the producer to maximise the difference between the value of saleable outputs and nutritional costs. Therefore, the relationships between dietary calcium, bone components, eggshell formation and their consequences, which might result from an imbalance between them (e.g. osteopenia, decreased shell quality), strongly affect the finalprofit of a laying flock and the income of the producer. The causes of osteopenia are divided into immediate - osteomalacia andosteoporosis -and predisposing causes, such as genetic, nutritional and husbandry effects. Calcium, phosphorus, vitamin D deficiencies or imbalance of the calcium/phosphorus ratio in the diet can induce osteomalacia, whereas osteoporosis maybe relatedwith hormonal changes, lack of exercise and age-related effects. Factors, such as age at sexual maturity, body weight, medullarybone and various pharmaceutical and nutritional factors, may also strongly influence bone strength. Osteopenia is largely geneticin origin, resulting from the breeding of light weight, energetically efficient birds that remain in a high rate of lay for a prolongedperiod. Thus, a genetic solution to the problem seems to be possible. Further and immediate improvement in bone strength is likely to come from husbandry and nutritional practices. Husbandry modifications have been proven very influential on improving or reducing bone strength. Nutritional techniques have been the most commonly adopted in an attempt to reduce the severity of osteopenia. By modifying the diet, the beneficial or non-beneficial effects of the various experimental trials on bone strength could be immediate and cost-effective compared with genetic and husbandry modifications.