Ciążąca (nie)obecność. Gombrowicz wobec wojny i Żydów

Résumé Pl En

Autorka podejmuje próbę ponownej, uważnej lektury Pornografii Witolda Gombrowicza. Trop lektury wyznaczają liczne ślady i wskazówki sugerujące istotność wątków dotyczących wojny, jej przejawów i skutków. Afektywna analiza pozwala dostrzec swoistą obsesję wojną, brakiem sprawczości, (anty)świadkowaniem. Szczególnie ważny jest problem przejawów (nie)obecności Żydów w realiach powieściowych. Autorka rozważa stosunek Gombrowicza do Żydów, co pozwala wskazać rangę tej relacji w twórczości pisarza. Autorka problematyzuje także diagnozy Gombrowicza komentującego polskie społeczeństwo powojenne i proponującego osobliwe remedium na widmowy status tej formacji.

In her careful new reading of Witold Gombrowicz’s novel Pornografia Dauksza traces elements that indicate the essential role of passages concerning the war, its impact and consequences. Her affective analysis reveals Gombrowicz’s singular obsession with the war, with the lack of agency and with (anti)testimony. A particularly important problem is the presence/absence of Jews in the novel’s fictional reality. Dauksza explores Gombrowicz’s relationships to Jews and points out how important that relationship is within his work. She also engages with his diagnoses and comments on postwar Polish society and with his remedies for the spectral status of that formation.