Humanistyka: pracownia, centrum czy laboratorium?

Résumé Pl En

Wzrost popularyzacji laboratoriów humanistycznych zmusza do zastanowienia się nad źródłem, znaczeniem i konsekwencją transformacji strukturalnej humanistyki. Założeniem szkicu jest zanaalizowanie relacji pomiędzy miejscem prowadzenia badań a zmianami funkcjonalnymi i metodologicznymi. Tezą artykułu jest stwierdzenie, że każdorazowa zmiana miejsca w historii humanistyki jest strategią instytucjonalną, podejmowaną w odpowiedzi na aktualne w danym czasie wyzwania. Celem jest zatem prześledzenie sytuacji i czynników, które doprowadziły do ukonstytuowania się laboratoriów humanistycznych. Omówione są następujące zjawiska: korporacjonizm uniwersytetu, kryzys humanistyki, unaukowienie humanistyki oraz rozwój humanistyki cyfrowej. Po przeglądzie warunków zewnętrznych, analizie i porównaniu poddane zostają trzy miejsca humanistyki: pracownia, centrum oraz laboratorium. Twierdzi się, że zmiana miejsca oznacza budowanie nowych struktur i nowych porządków władzy. Stąd tworzenie laboratoriów uważa się ze część zwrotu taktycznego w humanistyce.

The fact that laboratories are becoming increasingly popular in the humanities forces us to think about the field’s structural transformation – its sources, meaning and consequences. Pawlicka examines how functional and methodological changes relate to the sites where research is undertaken. She proposes that throughout the history of the humanities, a change of site is always an institutional strategy and a response to the challenges of the time. The goal is, therefore, to examine the situation and the factors that motivated the creation of laboratories in the humanities, such as the remodelling of the university as a corporation, the crisis of the humanities, as well as the development of the digital humanities. Having looked at internal factors, Pawlicka analyses and compares three sites of the humanities: the workshop, the centre and the laboratory. A change of site, she concludes, signifies the construction of new structures and new hierarchies. Thus the creation of laboratories is presented as part of the tactical turn in the humanities.